Elke zichzelf respecterende handelsnatie in de wereld heeft inmiddels marineschepen varen in de Golf van Aden bij Somalië om de piraterij tegen te gaan. Het resultaat is echter nog nauwelijks zichtbaar.Gistermorgen viel er opnieuw een schip in handen van piraten, het vrachtschip Horizon 1, met 23 Turkse bemanningsleden aan boord. Daarmee komt het aantal gekaapte schepen dit jaar op elf. Daarbij zijn er nog eens 61 pogingen tot entering geregistreerd.

Deskundigen van over de hele wereld buigen zich vanuit geopolitieke, strategische en juridische invalshoeken over de piraterijproblematiek, maar de voornaamste reden van de piraterij is eenvoudigweg dat ze lucratief is. Zolang er miljoenen losgeld worden betaald, loont het de moeite een enterhaakje uit de gooien.

De piraten dragen soms edele motieven aan als rechtvaardiging van hun daden. Ze zouden een soort ad-hoc-kustwacht zijn die de viswateren moet beschermen tegen buitenlandse vissers. Ze doen het voor hun volk.

In werkelijkheid wordt ‘het volk’ echter helemaal niets wijzer van de activiteiten van de piraten. Het losgeld wordt niet in Somalië geïnvesteerd, maar vindt zijn weg naar landen als Kenia. In de wijk Eastleigh in de Keniaanse hoofdstad Nairobi verrijzen grote nieuwe panden die met Somalisch geld zijn bekostigd. In ”Klein Mogadishu”, zoals de wijk in de volksmond heet, is het geldnetwerk van de piraten volgens Keniaanse kranten „onmiskenbaar” aanwezig.

Het piratengeld is gepersonificeerd in mannen in dure pakken in de hoeken van de betere restaurants van Nairobi, tekende de Keniaanse krant The Standard op. Van tijd tot tijd gaat er een mobiele telefoon en wordt er een rappe conversatie in het Somalisch gevoerd. De mannen maken snelle berekeningen op hun rekenmachines en schreeuwen antwoorden terug. „Tussen talloze koppen masala en limoenthee, geserveerd met ijs- en fruitcakes, zijn de grote heren aan het werk die behoren bij het kleine gezelschap dat ongeveer 80 procent van het onroerend goed in Eastleigh in handen heeft”, schetst The Standard de situatie.

Volgens een anonieme medewerker van de Keniaanse veiligheidsdienst, die de krant citeert, beheren de Somaliërs grond en gebouwen op allerlei belangrijke locaties, zoals op de luchthaven Jomo Kenyatta van Nairobi en in de havens van Mombasa. „De projectontwikkelaars zijn maar afgezanten. De echte eigenaars zitten in Somalië”, zegt hij.

Voor de Noorse Somaliëdeskundige Stig Jarle Hansen, die jarenlang onderzoek deed naar de economie in de Somalische hoofdstad Mogadishu van 1991-2008, is het „evident” dat er geld vanuit de piraterij in Kenia wordt geïnvesteerd. „Er is een grote toename van Somalische zakenlieden in Kenia en het is gemakkelijk om het geld de grens over te smokkelen, want er komt zo veel binnen. Ik denk ook niet dat de Keniaanse autoriteiten dit controleren”, liet hij tegenover The Seattle Times weten.

Sinds het bankwezen in Somalië is ingestort, gaan de geldstromen via het informele islamitische banksysteem van de hawala. Een Somalische eigenaar van een hawalabureautje in Eastleigh schatte tegenover The Seattle Times dat hij in een paar maanden 10 miljoen dollar uit Puntland, de noordwestelijke regio van Somalië waar de meeste piraten huishouden, verwerkte.

De Somalische gemeenschap in Kenia heeft een consortium opgericht waarin ongeveer zestig investeerders participeren. Volgens The Standard zijn er onder hen ook krijgsheren. De bouwwerkzaamheden worden in het grootste geheim gecoördineerd.

Inwoners van Eastleigh klagen erover dat Somaliërs land opkopen van landheren, waardoor zij van hun plek verdreven worden. Aan de hoofdstraat van Eastleigh schijnen bijna alle winkels inmiddels in handen van Somaliërs te zijn.

De Keniaanse regering zegt weinig middelen in handen te hebben om de witwaspraktijken tegen te gaan. Het is echter de vraag of politici daar belang bij hebben. In een recent internationaal onderzoek naar transparantie en corruptie kwam Kenia nog als meest corrupte land van Oost-Afrika uit de bus.