Dat bleek uit informatie die de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) gisteren presenteerde. „Het wordt tijd dat de cultuurhistorische waarde van de Afsluitdijk eindelijk eens wordt erkend”, vindt geograaf en historicus Willem van der Ham.Aanvankelijk dacht de RCE dat de ruim 75 jaar oude Afsluitdijk begin dit jaar al tot monument zou kunnen worden uitgeroepen. De dienst wacht echter nog steeds op een advies van de Raad van Cultuur. Daarna kan de RCE cultuurminister Plasterk adviseren, die de uiteindelijke beslissing moet nemen.

Willem van der Ham schreef twee jaar geleden het boek ”Verover mij dat land”, een biografie over Cornelis Lely, de geestelijk vader van de Afsluitdijk. „De Afsluitdijk is uniek in de wereld. Grote groepen toeristen uit China en Japan komen hem bekijken. De Afsluitdijk geldt voor veel mensen al als monument. Maar zolang dit niet officieel is, wordt de waarde van de dijk te weinig onderkend.”

Naast de erkenning betekent een monumentenstatus ook dat de Afsluitdijk niet vogelvrij verklaard kan worden voor allerlei „pretparkachtige plannen”, meent Van der Ham. Hij doelt hiermee met name op een voorstel van Wubbo Ockels. Eerder dit jaar stelde de hoogleraar en ruimtevaarder voor om een muur vol zonnepanelen over de volle lengte van de waterkering te bouwen. De commissie Toekomst Afsluitdijk was gisteren erg te spreken over dit voorstel. Van der Ham heeft hier echter geen goed woord voor over.

Maar waarom duurt het toch zo lang voordat de dijk op de monumentenlijst kan worden gezet? Mogelijk doordat de Raad van Cultuur met twee provincies moet onderhandelen, denkt de voorlichter van de RCE. Ook is het lastiger om veranderingen aan te brengen aan een gebouw –of een dijk in dit geval– zodra het de status van monument heeft.

„De consequentie van een benoeming tot monument is ook dat het Rijk meer verantwoordelijkheid op zich moet nemen wat betreft de kosten van het onderhoud.” Staatssecretaris Huizinga van Verkeer en Waterstaat nam gistermiddag in Leeuwarden de eindrapportage Toekomst Afsluitdijk in ontvangst genomen. De rapportage bevat vier toekomstvisies voor de nieuwe Afsluitdijk. Huizinga beslist in 2010 welke van de vier plannen wordt uitgevoerd.

„De ambitie is om nog in deze kabinetsperiode in 2011 de schop in de grond te zetten. Gezond verstand zegt dat we in ieder geval in 2012 beginnen”, aldus de staatssecretaris. De plannen zijn gemaakt om de Afsluitdijk in de toekomst voldoende bescherming te laten bieden bij een stijgende zeespiegel.