„Nederland speelde actieve rol bij coup Suriname”
PARAMARIBO (ANP) – Kolonel Hans Valk, het hoofd van de Nederlandse militaire missie in Suriname ten tijde van de coup van Desi Bouterse, heeft geholpen met het omverwerpen van de toenmalige Surinaamse regering. Dat verklaarde de voorzitter van de inmiddels inactieve Volkspartij Ruben Lie Paw Sam maandag voor de rechtbank in Paramaribo.
Volgens Lie Paw Sam zei Valk tegen hem dat een militair in Tilburg opgeleid werd om een staatsgreep te plegen. Het zou gaan om officier Surinder Rambocus, die uiteindelijk toch niet meedeed aan de coup in ’80. Valk zou ook gezegd hebben dat de Volkspartij de verkiezingen van februari 1980 wel kon vergeten in verband met de op handen zijnde coup. De kolonel zou Lie Paw Sam in vertrouwen hebben genomen, omdat hij patiënt was bij de voorzitter die tevens arts is.Eerder stelde de Nederlandse toenmalige ambassadeur Max Vegelin van Claerbergen ook al dat Valk het brein achter de coup was. Hij zei te hebben geweten dat de kolonel Bouterse opzette tegen de Surinaamse regering.
In februari 1980 pleegde Bouterse samen met vijftien collega–militairen een staatsgreep, de zogenoemde ’coup der sergeanten’. Hierbij werd het tweede kabinet van premier Arron afgezet en gevangen gezet. Later volgden er diverse tegencoups, die allemaal mislukten.
Een kleine twee jaar later, in december 1982, werden in Fort Zeelandia vijftien tegenstanders van het militaire regime gevangen gezet, gemarteld en omgebracht. Deze Decembermoorden worden gezien als de zwartste bladzijde in de geschiedenis van de jonge staat Suriname. Bouterse en zijn kompanen regeerden verder, ondanks kritiek van de internationale gemeenschap.
In september 2000 vroeg Bouterse, moe van het steeds weer aanhalen van zijn betrokkenheid bij de moorden, aan de procureur–generaal een justitieel onderzoek in te stellen en zegde volledige medewerking toe. In juni 2007 nam het Hof van Justitie in Paramaribo de laatste obstakels weg voor de vervolging van de 25 personen die worden verdacht van betrokkenheid bij de Decembermoorden.
Het proces, met Bouterse als hoofdverdachte, loopt nog steeds. Maandag was de zeventiende zitting in de zaak. Bouterse heeft aangegeven zelf nooit voor de rechter te zullen verschijnen, en heeft zich tot nog toe altijd aan die woorden gehouden.