Door de huidige economische situatie komen we er weer achter hoe belangrijk arbeid is voor het welzijn van mensen. Werk is meer dan geld verdienen. Wat we nodig hebben is een betere balans tussen de factoren die ons welzijn bepalen. De immateriële kant van ons welzijn mag weer zwaarder gaan wegen.Recentelijk hadden we een bijeenkomst met leden van christennetwerk|gmv, die werkloos zijn of dreigen ontslagen te worden. De financiën zijn een belangrijke zorg voor deze mensen: „Kan ik nog goed blijven zorgen voor mijn gezin, kan ik nog aan mijn financiële verplichtingen voldoen of moet ik verhuizen?” Ook in deze bijeenkomst bleek hoe afhankelijk wij zijn van met name de materiële kant van ons welzijn.

Mensen die werkloos raken, maken zich in de eerste plaats zorgen over de financiële gevolgen die het heeft en dan pas over het feit dat ze geen baan meer hebben. We zijn erg afhankelijk geworden van ons geld! Dit terwijl we in Nederland een relatief goed sociaal stelsel hebben.

Toch bemerkt ook iedereen dat werkloosheid meer is dan een lager inkomen krijgen. Het is confronterend; wat heb ik fout gedaan? Het veroorzaakt gevoelens van machteloosheid, onrust, onbehagen en nutteloosheid. Pas op momenten dat het werk wegvalt, bemerken we ineens wat een grote rol het in ons leven speelt.

Vorige week cijferde het Centraal Planbureau (CPB) ons voor dat de werkloosheid op gaat lopen tot 10 procent van de beroepsbevolking. Hoe gaan we hierop reageren? Op bedrijfsniveau, maar ook persoonlijk als werkloosheid ons overvalt? Voor beide zou ik graag een richting willen wijzen. Met de opmerking dat als we gericht zijn op de immateriële kant van ons welzijn, het materieel ook goed kan uitpakken.

Momenteel is er veel meer oog voor het feit dat het belangrijk is om voldoening uit het werk te halen en er persoonlijk door ontwikkeld te worden. Dat het hebben van werk belangrijker is dan de hoogte van het inkomen, blijkt ook uit het feit dat werknemers bereid zijn een loonoffer te brengen. Een jaar geleden zou christennetwerk|gmv daar niet aan gedacht hebben maar nu gebeurt het. Loonstijging en luxe arbeidsvoorwaarden om ons welvarende leventje op peil te houden, zijn opeens minder belangrijk.

Bijvoorbeeld bij Voestalpine Polynorm BV te Bunschoten, met nu nog 800 werknemers. Dit bedrijf heeft te maken met een forse omzetterugval sinds vorig jaar november. Een reorganisatie is helaas nodig, maar door een totaalpakket aan maatregelen kan het aantal ontslagen worden beperkt tot circa 95 mensen. Alle achterblijvende werknemers gaan de deeltijd-WW in en leveren, zo lang de deeltijd-WW duurt, 3 procent van het maandloon in. De helft hiervan is een lening en wordt terugbetaald in betere tijden.

De gezondheid van het bedrijf en wel of geen werk hebben, is belangrijker geworden dan de hoogte van het loon. Het door de vakbonden gesloten akkoord werd door de medewerkers bijna unaniem aangenomen. Het gaat om van werkgelegenheid, ook voor collega’s.

Maar dan valt toch het doek en is er sprake van ontslag, hoe graag werkzoekers ook aan het werk willen. Sommigen zullen toch met een periode van werkloosheid en de daarbij behorende uitkering moeten leven. Maar of je werkt of niet, je kunt jezelf altijd ten dienste van je omgeving inzetten. En dit geldt ook voor de werkzoekers die zich vooral zorgen maken om de financiën.

Een werkzoeker hoeft niet nutteloos te zijn. Het nut van iemands inspanningen is namelijk niet afhankelijk van de vraag of hij betaald of onbetaald werk doet. De sociale component van (on)betaald werk is van groot belang voor zowel het welzijn van de ander als voor jezelf. Stel jezelf de vraag: hoe kan ik mij in dezen ten dienste stellen van een ander?

Dit kan bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk te gaan doen. Op de bijeenkomst die we gehouden hebben, bleek dat lang niet alle deelnemers daar al over nagedacht hadden. Het blijkt dat juist vrijwilligerswerk talenten in mensen naar boven brengt die ze van zichzelf niet kenden. Soms geeft het ook onverwachte kansen en perspectief op ander werk! Zo wordt het inzetten voor de ander beloond met mogelijkheden tot nieuwe betaalde arbeid. En is het nog financieel aantrekkelijk ook.

Henk Schaafsma is voorzitter van christennetwerk|gmv, een vakbond en netwerkorganisatie voor werknemers en werkgevers.