Volgens de voorman van de vakcentrale betalen jongeren momenteel een forse premie om hun oude dag en die van de inmiddels gepensioneerden te financieren. „Ouderen eisen nu verhoging van pensioenen, omdat ze menen een recht te hebben gekocht. We moeten het pensioendebat ontdoen van die emotie.”

De sterk dalende koersen op de effectenbeurzen hebben veel pensioenfondsen in moeilijkheden gebracht. Daarnaast zet de dubbele vergrijzing de solidariteit onder druk, meent de CNV-voorzitter. „Dubbele vergrijzing, omdat werknemers op steeds latere leeftijd hun carrière beginnen en omdat de verhouding ouderen-jongeren steeds verder doorslaat naar ouderen.”

Terpstra zegt zich in een nadere toelichting te realiseren dat hij een buitengewoon gevoelig onderwerp aansnijdt. „Maar solidariteit veronderstelt een wederkerigheid, en die ontbreekt nu. Het is onontkoombaar straks met het versoberen van de regelingen de gepensioneerden te vragen daarin gelijkwaardig mee te delen en rekening te houden met de belangen van jongere generaties.”

De CNV-voorman benadrukt dat hij niet aan de AOW wil tornen door bijvoorbeeld een financiële bijdrage te vragen van de gepensioneerden op dit gebied. „Misschien moeten we wel denken aan fiscale maatregelen.” Hij wijst erop dat door lagere belastingen voor 65-plussers de bruto-netto-inkomensverhouding niet 70 procent is maar 90 procent. En dat terwijl volgens hem ouderen vaak niet tegen hoge kosten aankijken zoals hypotheek of studerende kinderen.

De PvdA kwam zaterdag nog met een campagneplan op de proppen waarin de partij er juist voor pleit de koopkracht voor gepensioneerden meer zeker te stellen. De sociaal-democraten willen daartoe een gezamenlijk wetsvoorstel met D66 nieuw leven inblazen. Daarin worden pensioenfondsen vrijwel verplicht om jaarlijks gepensioneerden indexatie (prijscompensatie) te geven.

Volgens de PvdA’er S. Depla, initiatiefnemer van de wet, dient het voorstel vooral ter bescherming van 5 tot 10 procent van de ouderen die een klein pensioen kennen en in de jubeljaren ’90 niet hebben meegeprofiteerd. „Circa 90 tot 95 procent van de fondsen indexeert wel gewoon jaarlijks, maar de rest dus niet. Het is niet eerlijk deze groep mensen meteen wel in slechte tijden te laten meedelen in de lasten.”

Het beste kunnen volgens Depla hierover afspraken worden gemaakt in een nieuw sociaal akkoord tussen het kabinet, werkgevers- en werknemersorganisaties. Terpstra wijst het voorstel echter direct van de hand: „Ik hou niet van dat verplichtstellerige gedoe van de PvdA. In deze economische situatie is het ook zeer onverstandig. Wel of niet indexeren is een vraag die altijd afhankelijk is van de resultaten van een pensioenfonds.”