Dat blijkt uit onderzoek van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) onder 3357 mensen, dat vrijdag is gepresenteerd. Volgens het voorlichtingsinstituut vindt vrijwel iedereen (99 procent) dat de prijzen zijn gestegen. De meeste mensen wijten dat aan de euro.

De ondervraagden vinden vooral de dagelijkse boodschappen, gemeentelijke heffingen, kleding en de horeca duurder geworden. Bijna de helft heeft vorig jaar het meeste bezuinigd op nieuwe kleding en luxe goederen. Ruim de helft van de huishoudens, zowel beneden- als bovenmodale inkomens, deed ook zijn boodschappen in andere winkels dan voorheen.

Het Nibud signaleert een zorgwekkend gebrekkige omgang met euro’s: slechts 13 procent van de ondervraagden vergelijkt na een jaar euro de winkelprijzen in de Europese munteenheid. Ook weten nog maar weinigen europrijzen te noemen van gangbare producten als een brood, een pak koffie, maar dat geldt eveneens voor bijvoorbeeld de waarde van de eigen woning.

Bijna de helft weet bovendien niet wat zijn of haar salaris in euro’s is. Dat baart het Nibud eveneens zorgen: „Kort gezegd: Je moet weten wat erin komt om te weten wat je uit kunt geven.”

Ondanks bezuinigingen stond ook 51 procent van de huishoudens met een lager inkomen dan modaal voor het eerst, eerder of meer in het rood dan in 2001. Bij de bovenmodale inkomens was dit 41 procent. Gemiddeld kon 16 procent zijn rekeningen helemaal niet op tijd betalen en heeft bijna de helft geld van de spaarrekening af moeten halen.

Meer dan 40 procent zegt te vrezen nooit aan de euro te zullen wennen, terwijl dit in augustus nog voor eenvijfde gold. Bijna 60 procent (vooral jongeren en mannen) wil ook af van de kleine muntjes van 1 en 2 cent, hoewel sommigen weer denken dat dit zal leiden tot nieuwe afrondingen en prijsverhogingen. Zes op de tien Nederlanders zeggen de gulden te missen.

Vijf van de tien Nederlanders denken dat het hun dit jaar financieel slechter zal vergaan dan in 2002. Het Nibud gelooft dat de pessimisten hierin wel eens gelijk kunnen krijgen. Uit eerder gepubliceerde koopkrachtplaatjes van het voorlichtingsinstituut bleek dat vooral de stijging van de ziektekosten- en de pensioenpremies flink op het budget inhakt.