De partijen vrezen oneerlijke concurrentie voor Europese fabrikanten, hebben ze dinsdag gesteld in een reactie op de maatregel van de VS van maandag.VVD-er Manders wil dat Kroes de zaak zo nodig aankaart bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Lijsttrekker In ’t Veld (D66) vindt de steun eigenlijk onnodig: „Wat mij tegenvalt is dat de autofabrikanten al twintig jaar overcapaciteit hebben en dat de overheid er toch honderden miljarden overheidsgeld in pompt. Het is juist tijd voor omscholing van werknemers en een ommezwaai naar zuiniger modellen.”

GroenLinks mist in de Amerikaanse steun concrete eisen voorGM om milieuvriendelijker modellen te maken. „President Obama sprak wel de intentie uit dat het nieuwe GM zuiniger wagens gaat maken. Daar ben ik blij mee,maar het is onduidelijk hoe Obama dat wil bereiken. Hij zei namelijk tegelijk niet in de directiestoel van GM te willen gaan zitten”, vindt Bas Eickhout, die donderdag vrijwel zeker voor GroenLinks in het Europarlement komt.

De SP wil reddingen zoals die van GM voorkomen door bedrijven niet meer zo groot te laten worden. „De redding van GM toont dat er iets fundamenteel mis is met de economie. De overheid helpt nu een paar grote ondernemingen, terwijl 90 procent van de banen bij kleine en middelgrote bedrijven zit. We moeten voorkomen dat er nog zulke kolossen van bedrijven ontstaan”, zegt SP-lijsttrekker De Jong. Hij wil de groei van ondernemingen begrenzen via regels voor voldoende concurrentie. „En in de raad van commissarissen van bedrijven moeten meer afgevaardigden van de werknemers komen in plaats van aandeelhouders en graaifondsen.”

Autofabrikanten lijken in de Verenigde Staten overigens uit het dal te kruipen. De meeste concerns zagen afgelopen maand de verkoop ten opzichte van een jaar eerder nog fors dalen, maar in vergelijking met april werden in mei meer auto’s verkocht.

Dit blijkt uit cijfers die de autofabrikanten dinsdag bekendmaakten. GM zag de verkoop in vergelijking met april met 11 procent stijgen. Ford boekte een stijging van 20 procent, bij Toyota ging het om een toename van 21 procent. Chrysler meldde dat mei zijn beste maand van dit jaar was als het gaat om de verkoop aan consumenten.

Ford liet ook weten zijn productie te verhogen, omdat marktaandeel is gewonnen. Het concern had zijn productie teruggeschroefd, nadat de autoverkoop vorig najaar was ingestort als gevolg van de crisis.

Opel mag onder de vleugels van zijn nieuwe eigenaar geen auto’s verkopen in de Verenigde Staten. Deze afspraak is gemaakt met General Motors, dat Opel afgelopen weekeinde verkocht aan de Canadese producent van auto-onderdelen Magna en diens Russische partners. Magnatopman Frank Stronach maakte dat dinsdag bekend. Het verkoopverbod geldt ook voor de Chinese markt, zo zei hij. De Amerikaanse president Barack Obama zei maandag nog dat Opel geen commerciële beperkingen waren opgelegd.

Stronach verwacht dat Opel over drie jaar weer quitte speelt. In het vierde jaar moet de autofabrikant winstgevend zijn.