Met één mond
Premier Balkenende zal vast blij zijn dat hij het verantwoordingsdebat, dat donderdag de hele dag duurde, weer achter de rug heeft. Een beetje zweten was het toch wel voor de regeringsleider. Want de kritiek van de welbespraakte oppositie, namelijk dat het kabinet aan het begin van zijn regeerperiode wel een prachtige lijst met beleidsdoelen heeft opgesteld, maar dat die beleidsdoelen zo vaag zijn dat de Kamer het kabinet er nauwelijks op kan afrekenen; die kritiek is natuurlijk niet uit de lucht gegrepen.
Hoe kun je als Kamer nu toch vaststellen of de vrede in het Midden-Oosten door Nederlandse inspanningen dichterbij is gebracht? En het kabinet kan dan wel een zak met geld overhevelen naar de gemeenten, zodat die de armoedebestrijding beter ter hand kunnen nemen, maar als volksvertegenwoordiging wil je uiteraard weten of de armoede in Nederland daadwerkelijk beter bestreden wordt. Daarover had de, nu en dan geprangde, premier helaas niets mee te delen.Het lastigst had hij het nog met vragen uit de Kamer over uitspraken die vicepremier Bos een week geledenhad gedaan in het tv-programma Bui-tenhof. Bos had zich in dat programma uiterst kritisch uitgelaten over een opiniestuk dat Balkenende namens het kabinet in NRC Handelsblad had geplaatst over de economische crisis.
Volgens de premier is die crisis niet te wijten aan het falen van het vrijemarktsysteem, maar aan menselijke fouten. Bos vond die analyse, zo zei hij in Buitenhof, naïef en schromelijk tekortschieten. Het stuk was door Balkenende dan ook meer als CDA-leider dan als leider van de coalitie geschreven, zo haalde de PvdA-voorman uit.
Hoewel het incident slechts indirect met verantwoordingsdag te maken had, wierpen diverse fracties het meningsverschil dat blijkbaar tussen de premier en de vicepremier bestaat, Balkenende verwijtend voor de voeten. Een echt antwoord had de minister-president niet.
Zoals in de politiek vaak gebeurt, probeerde Balkenende het incident te bagatelliseren. Zo groot was het meningsverschil tussen hem en Bos niet, hoor. Al maandenlang trok hij met zijn vicepremier in Europees verband schouder aan schouder op om de economische crisis te bestrijden. Nou dan! Dat kan toch alleen als je het samen roerend eens bent? De oppositie zocht spijkers op laag water.
Maar zo is het in werkelijkheid beslist niet. Wat het achterliggende weekend naar buiten kwam, is een fors meningsverschil tussen een christendemocraat en een sociaaldemocraat. Een meningsverschil dat een verstandige, strak geleide coalitie binnenskamers zou hebben gehouden.
En het is niet het eerste incident van deze soort. Het is immers duidelijk dat ook de wijze waarop minister Plasterk zich inzet voor homo-emancipatie meer het persoonlijk drijven van één PvdA’er is dan een door het hele kabinet gedragen missie?
Dit soort dingen mag niet te veel voorkomen, of deze coalitie valt als los zand uit elkaar. Het kabinet behoort met één mond te spreken. „Een ka-binet dat zich als ”partijenregering” laat zien, verzwakt zijn eigen gezag”, schreef CU-senator Kuiper deze week op de website Opunie.nl. En zo is het maar net.
