Op veertig van de 120 zetels tellende Knesset zou de Likud kunnen rekenen bij de verkiezingen op 28 januari, zo zeiden de directeuren van opiniepeilingenbureaus enkele maanden geleden. Maar toen kwamen er beschuldigingen dat om hoog op de Likud-kandidatenlijst te eindigen bij de voorverkiezingen op 8 december, het nodig was leden van het centraal comité een stapeltje bankbiljetten in de hand te drukken. De partij zakte in de peilingen naar dertig en minder zetels.

Vorige week kwam het Israëlische dagblad Ha’aretz met de onthulling dat justitie Likud-leider Ariel Sharon ervan verdenkt 1,5 miljoen dollar te hebben gekregen van Cyril Kern, een oude, in Zuid-Afrika wonende Britse vriend. Het geld was nodig als garantie voor een banklening om illegale contributies aan Sharon terug te betalen. De Israëlische wet verbiedt het ontvangen van dergelijke bedragen voor verkiezingsdoeleinden.

Pas deze week leek er enige verbetering te ontstaan in de peilingen. De Likud klom deze week in de peilingen weer op tot boven de dertig zetels. Volgens sommige politieke waarnemers heeft Sharon zijn plotseling terugkerende populariteit te danken aan een live-uitzending donderdag, die abrupt werd verbroken. Sharon zou de aantijgingen tegen hem weerleggen.

Maar toen bleek dat hij van de zendtijd gebruikmaakte om de Arbeiderspartij de grond in te boren, besloot de voorzitter van het verkiezingscomité, rechter Mishael Cheshin, de premier weg te laten draaien. De wet zegt namelijk dat de elektronische media vanaf zestig dagen voor de verkiezingen geen verkiezingspropaganda uit mogen zenden, behalve in de daartoe bestemde programma’s. Ook in het laatste deel van de persconferentie kon Sharon zijn onschuld niet aantonen.

De Arbeiderspartij van Amram Mitzna slaagt er tot nu toe niet in de weglopers van de Likud naar zich toe te trekken. Opiniepeilingen geven hem niet meer dan ruim twintig zetels. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de diepe teleurstelling die vele Israëliërs voelen over het Oslo-vredesproces, dat in 1993 door de Arbeiderspartij op gang werd gebracht. In hun ogen heeft het Oslo-proces meegewerkt aan een ernstige erosie van de veiligheid in Israël. Ze voelen er nu niet voor een dergelijk proces een nieuwe kans te geven.

De teleurgestelden voelen zich meer thuis bij Shinoei (”verandering”), de partij van de oud-journalist Tommy Lapid. De verkiezingscampagne van de militante seculiere partij bestaat vooral uit een constant afgeven op de voorrechten van de religieuzen. De Shinoei wil het ministerie van Godsdienstzaken sluiten, een einde maken aan de subsidiestromen naar Joodse religieuze instituten, openbaar vervoer mogelijk maken op de sabbat, de ultraorthodoxen in het leger laten dienen en een punt zetten achter de discriminatie van het liberale en het conservatieve Jodendom.

Lapid hoopt op een seculiere coalitie van de Arbeiderspartij, de Likud en Shinoei. Een dergelijke samenstelling van de regering zou het mogelijk maken een scheiding tussen staat en synagoge te bewerkstelligen.

Maar de kans lijkt klein dat er een dergelijke coalitie komt. Een groot deel van de Likud voelt zich te nauw verbonden met de religieuze coalitiepartners om deze aan de kant te zetten. Een seculiere regering, die de invloed van de Joodse orthodoxie in het openbare leven wil beperken, zal ook bij de vele Joden binnen de Likud die vasthouden aan de Joodse traditie, slecht vallen.

Daar komt nog bij dat de Mitzna vandaag naar verwachting aan zal kondigen onder geen beding toe te willen treden tot een regering van nationale eenheid onder Sharon. Deze aankondiging zou de Arbeiderspartij extra stemmen op moeten leveren.

Een ander deel van de weglopers bij de Likud keert zich tot de Shas. Deze zeer orthodoxe, sefardische partij won in 1999 zeventien Knesset-zetels. Dat daalde in de opiniepeilingen tot tien, maar inmiddels zijn ze weer opgeklommen.

Zal het Likud lukken alsnog populariteit te winnen in de twee lange weken die resten voor de verkiezingen? Sharon laat ondertussen vele vragen over de vermeende illegale fondswerving onbeantwoord. De politie zal hem mogelijk ondervragen. Dat kan voor of na de verkiezingen gebeuren. Het ligt voor de hand dat een politieverhoor voor de verkiezingen de Likud verdere stemmen zal kosten. De krant Ha’aretz meldde vanmorgen dat een Zuid-Afrikaanse antimisdaadeenheid in elk geval de zakenman Kern zal verhoren.