Vriendenboeken vormen een gevaarlijk genre. Veelal ontaarden ze in eenzijdigheid en worden er weinig kritische noten gekraakt. Als het dan ook nog een vriendenboek voor een lid van de koninklijke familie betreft, kan een ontsporing bijna niet uitblijven.In het voorwoord meldt de samensteller dat het secretariaat –van Pieter van Vollenhoven– een lijst met namen heeft aangeleverd waaruit hij een selectie heeft gemaakt. Dan ga je toch bijna denken dat het initiatief vanuit Apeldoornse hofkringen flink is gestimuleerd, en misschien zelfs is gestuurd?

In het vriendenboek ”Impressies van een boeiend leven” klinken inderdaad vrijwel alleen maar positieve verhalen, maar in het geval van Pieter van Vollenhoven is dat zeker te verdedigen. De jarige heeft –zeker de laatste tien jaar– succes op succes geboekt. In een tv-interview dat vanavond wordt uitgezonden, geeft hij zelf aan een „laatbloeier” te zijn en dat hij het sinds zijn 65e drukker heeft dan ooit.

Veel mensen uit de kring rond Van Vollenhoven prijzen zijn doorzettingsvermogen. Als eerste burger aan het hof heeft hij tientallen jaren moeten knokken voor zijn positie. De eerste tien jaar van zijn huwelijk hopte hij van stage naar stage. Toch zette hij door.

De doorbraak kwam dankzij twee grote rampen: de Bijlmerramp (1992) en de Herculesramp (1996). In Den Haag constateerde men dat er behoefte was aan een onafhankelijk onderzoeksorgaan. Zo ontstond de Raad voor de Transportveiligheid.

Remkes

Van Vollenhoven vond als voorzitter dat dat niet genoeg was. Het moest nog breder. Er moest een onafhankelijk orgaan komen dat in allerlei sectoren onderzoek naar de veiligheid zou kunnen en mogen doen. De vuurwerkramp in Enschede (2000) en de cafébrand in Volendam (2001) gaven hem het laatste zetje in de rug. De Tweede Kamer stemde in met het oprichten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

Pieter van Vollenhoven werd de voorzitter, ondanks fel verzet van VVD-minister Remkes die daar helemaal niet voor voelde. Wellicht verklaart dat waarom hij geen bijdrage voor het vriendenboek schreef. Remkes belichaamt de vele tegenstanders die Van Vollenhoven op zijn weg tegenkwam. Ze moesten het allemaal van hem verliezen.

Van Vollenhoven –inmiddels ook hoogleraar in Enschede– bewees dat hij zijn taak serieus nam. Vooral rond het onderzoek naar de brand in het cellencomplex op Schiphol-Oost en recent na het ongeluk met het toestel van Turkish Airways bij Schiphol liet hij zien dat de onderzoeksraad een rol van betekenis vervult waar rekening mee moet worden gehouden.

Over deze successen vertellen mensen als oud-minister van Verkeer en Waterstaat Maij-Weggen, oud-minister van Binnenlandse Zaken Dijkstal, oud-Eurocommissaris Van Miert en collega-hoogleraar Van der Vijver. De laatste schrijft: „Wat mij aan hem is opgevallen in de twintig jaar dat ik hem ken: zijn grote drang om inhoudelijke deskundigheid te verwerven vóórdat hij ergens iets van vindt.”

Poetin

Niet alleen zijn werk voor de onderzoeksraad krijgt aandacht in het boek. Er passeren studievrienden: „Hij is een man vol zelfspot, die groot respect voor anderen heeft” (studiegenoot Dick Jonker Roelants). Vlieginstructeur Jan Jaap van Rossum de Chattel vertelt over een vlucht die hij in 1967 samen met Pieter van Vollenhoven maakte en waarbij zij snel terug moesten keren naar het vliegveld van Oldebroek omdat er ijsafzetting op de vleugels en de vliegtuigruiten ontstond. De Delftse veiligheidsdeskundige John Stoop vertelt over een onverwachte ontmoeting die Van Vollenhoven in het Moskouse Kremlin had met president Poetin door ‘gewoon’ naar hem toe te lopen en hem de hand te drukken.

Indrukwekkend is het verhaal van Linda Evertse die bij een overval haar vriend verloor en zelf ernstig gewond raakte, maar steeds opnieuw het medeleven van Pieter van Vollenhoven ondervindt. EO-presentator Tijs van den Brink verhaalt hoe hij een zeer minutieus voorbereid interview met Van Vollenhoven begon met grote misser door zijn gast aan te spreken als „Koninklijke Hoogheid.”

Verder komen Van Vollenhovens werk voor de Stichting Maatschappij, Veiligheid en Politie, voor de Monumentenzorg, het Nationaal Groenfonds en de relaties met de Nederlandse Antillen aan bod. Ook duik- en golfvrienden komen aan het woord.

Huispredikant

Het is jammer dat een aantal thema’s blijft liggen, zoals zijn relatie met andere leden van de koninklijke familie. Wat was het mooi geweest als koningin Beatrix en prins Willem-Alexander aan het boek hadden meegewerkt. Ook de huispredikant van de Apeldoorner ontbreekt in het boek.

Een aantal verhalen van mensen om Pieter van Vollenhoven heen had de samensteller, Ben Daeter, moeten redigeren en aanpassen. In een officieel herdenkingsboek vallen uitdrukkingen als „Heel veel liefs…” uit de toon.

Er zijn meer bijdragen die tegen de borst stuiten. Verschillenden schrijvers geven aan dat zij „Pieter” al heel lang, heel goed kennen. Gelukkig weten de meeste medewerkers zich in dat opzicht beter te gedragen.

Het boek bevat veel uniek en niet eerder gepubliceerd fotomateriaal. Eén foto is aanstootgevend en een lid van de koninklijke familie onwaardig: Pieter van Vollenhoven verkleed als een engel, met vleugels en krullenpruik, voor een optreden van zijn muziekgroep de Gevleugelde Vrienden.

Al met al heeft het boek veel weg van een Liber Amicorum, waarbij de on­ingewijde lezer details niet kan plaatsen die de vrienden en Van Vollenhoven allleen zelf kunnen begrijpen. Het initiatief is mooi, maar een boek voor een breed publiek is het zeker niet.

N.a.v. ”Impressies van een boeiend leven. Prof. mr. Pieter van Vollenhoven”, door Ben Daeter; uitg. Unieboek, Houten, 2009; ISBN 978 90 475 0916 5; 224 blz.; € 24,95.

Er verschijnt niet alleen een boek óver Pieter van Vollenhoven, maar ook een boek van zijn eigen hand. Een fotoboek.

Van Vollenhoven is een liefhebber van fotograferen en van de natuur. Die twee dingen combineert hij graag. Zo trekt hij af en toe met een jachtopziener naar de mooiste plekjes van Het Nationale Park De Hoge Veluwe. Ook bezoekt hij andere natuurgebieden. Altijd gaat zijn foto-uitrusting mee. Ook als hij in het buitenland flora en fauna bewondert.

Een selectie van de vele foto’s die hij de afgelopen vijf jaar maakte, is gebundeld in het boek ”Ontmoetingen”. Bij de foto’s zijn gedachten van Van Vollenhoven afgedrukt.

De echtgenoot van prinses Margriet heeft het boek samengesteld ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van Fonds Slachtofferhulp. Dat fonds heeft hij zelf destijds opgericht en met de Gevleugelde Vrienden gaf hij tal van concerten om geld in te zamelen voor de hulp aan slachtoffers van misdrijven, verkeersongevallen en rampen. Ook van het kleurrijke fotoboek gaat een deel naar het Fonds Slachtofferhulp.

In het voorwoord zegt Van Vollenhoven: „De foto’s zijn genomen op de Galapagos-eilanden, Honduras bij het eiland Roatan, Indonesië op Sulawesi en Papoea, Oostenrijk, Kenia, een vlinder in Tucson, Arizona. Maar de meeste foto’s stammen uit Nederland, met name van de Veluwe en enkele uit Zeeland.”

Het boek verschijnt eind mei, begin juni. Geïnteresseerden kunnen zich bij het Fonds Slachtofferhulp inschrijven voor een exemplaar, maar het boek komt ook in de boekwinkel te liggen, meldt het fonds.

N.a.v. ”Ontmoetingen”, door prof. mr. Pieter van Vollenhoven; uitg. Fonds Slachtofferhulp; ISBN 978 94 90210 01 4; 68 blz.; € 14,95.