Vorig jaar kwam volgens de jongste gegevens het negatieve saldo uit op 3,75 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daarmee overschreed het de grens van 3 procent uit het stabiliteitspact. Daarin zijn de spelregels vastgelegd voor het huishoudboekje van de overheid. Die hebben tot doel een ondermijning van het vertrouwen in de euro, en daardoor een verzwakking van de koers van de gemeenschappelijke munt, te vermijden.

De Commissie constateert dat er bij onze oosterburen sprake is van, zoals het officieel heet, een buitensporig tekort. Een dergelijke omstandigheid kan op lange termijn, als er geen verbetering optreedt, leiden tot een fikse boete. Op 20 en 21 januari vergaderen de ministers van Financiën. Zij hebben het laatste woord over het starten van een strafprocedure.

Commissaris Solbes (Monetaire en Economische Zaken) noemde woensdag het programma van de regering in Berlijn om het tij te keren „optimistisch, maar niet onrealistisch.” Bondskanselier Schröder en zijn kabinet mikken op een verkleining van de kloof tussen uitgaven en inkomsten in dit jaar tot 2,75 procent. Daarbij gaan zij ervan uit dat de economie met 1,5 procent groeit.

Over de haalbaarheid van dit laatste heerst veel twijfel. Bovendien moet de Bondsraad, waarin de deelstaten zijn vertegenwoordigd, de voorgenomen ombuigingen nog goedkeuren. Solbes wees er verder op dat de dreigende oorlog rond Irak en de daaruit voortvloeiende stijging van de olieprijzen de perspectieven in ongunstige zin beïnvloeden.

Hij dringt erop aan dat Duitsland behalve aanpassingen op het budgettaire vlak ook andere hervormingen tot stand brengt die bijdragen tot een blijvend hogere groei. In dat verband moet worden gedacht aan een versoepeling van het rigide arbeidsrecht, zodat werknemers sneller kunnen worden ontslagen, en aan ingrepen in de sociale zekerheid.

Een woordvoerder van Schröder zei in een reactie de aanbevelingen vanuit Brussel te verwelkomen. Zij stemmen volgens hem overeen met de plannen van de regering. Hij benadrukte dat die erop gericht zijn in 2006 evenwicht op de begroting te verwezenlijken.

De Europese Commissie is ook bezorgd over de situatie in twee andere grote EU-landen, namelijk Frankrijk en Italië. Frankrijk streeft ernaar dit jaar het saldo te beperken tot 2,6 procent, na een niveau van 2,8 procent in 2002. Solbes meent echter dat het risico bestaat dat het juist de omgekeerde kant uitgaat, met een stijging tot boven de 3 procent.

Zo zou het beleid zijn gebaseerd op te optimistische verwachtingen. Hij maande de autoriteiten in Parijs ertoe te kiezen voor een ambitieuzere benadering, mede gelet op de financiële problemen die de vergrijzing in de toekomst veroorzaakt.

Italië op zijn beurt moet binnen twee maanden een toelichting verstrekken op zijn begrotingscijfers. Solbes mist een invulling met concrete maatregelen van de eerdere beloftes over structurele bezuinigingen vanaf 2004.