Iedere bewoner van een zorginstelling krijgt een zorgzwaartepakket. Dit pakket wordt aangegeven bij de indicatie die ontvangen wordt van het CIZ, het Centrum Indicatiestelling Zorg. In het zorgzwaartepakket staat welke zorg iemand nodig heeft.In elke branche zijn er verschillende zorgzwaartepakketten. Zo zijn er lichte pakketten voor mensen die in een leefomgeving wonen met beperkte begeleiding en zware pakketten voor mensen die volledige verzorging en volledige begeleiding nodig hebben. Voor elk zorgzwaartepakket is een bedrag vastgesteld. Dat bedrag is gebaseerd op het gemiddelde aantal uren zorg dat bij het zorgzwaartepakket past.

Elke zorginstelling bespreekt met de bewoner of diens vertegenwoordiger hoe het bedrag dat bij zijn zorgzwaartepakket hoort, het beste kan worden ingezet. Ook worden er afspraken gemaakt over de zorg die iemand ontvangt. Deze afspraken worden opgeschreven in een zorgplan. De instelling maakt een zorgaanbod dat zo goed mogelijk past bij de wensen van alle bewoners. Daarbij moet de instelling natuurlijk rekening houden met haar budget en het personeel.

De nieuwe manier van het verdelen van het geld voor de zorg kan gevolgen hebben voor de zorg die iemand krijgt. Kreeg iemand afgelopen jaren meer zorg dan nu in het zorgzwaartepakket staat? Dan wordt dit jaar mogelijk minder zorg ontvangen. Kreeg iemand de afgelopen jaren te weinig zorg? Dan ontvangt iemand vanaf dit jaar mogelijk juist meer zorg.

Ook het budget van de zorginstelling kan veranderen. Afgesproken is dat verandering van het budget over een paar jaar wordt verdeeld. Zo krijgt een zorginstelling meer tijd om haar organisatie aan te passen. Dit betekent dat een aanpassing van de zorg niet direct gebeurt. Deze bekostiging kan dus ook gevolgen hebben voor cliënten.

Er zijn ook schaduwzijden. In zorginstellingen hebben we veelal te maken met de zorg voor groepen bewoners. Het is niet eenvoudig daarbij een knip te maken tussen de verschillende bewoners. De kans op juridisering van de gezondheidszorg neemt daardoor toe, omdat er verschillen van inzicht ontstaan tussen de cliënt en de zorginstelling.

In de ouderenzorg zal de zorgzwaarte veelal toenemen naarmate de cliënt ouder wordt. Meer personeel is dan nodig om in de zorg te voorzien. Wanneer een cliënt overlijdt, komt veelal een minder zorgbehoeftige bewoner terug. De instelling zal dan personeel moeten ontslaan omdat minder zorg geleverd wordt. Met name instellingen met een klein aantal bedden zullen de fluctuaties in de middelen die ze krijgen moeilijk kunnen opvangen.

Zeker de komende tijd zal de invoering van de zorgzwaartebekostiging veel tijd en energie vergen van de instellingen. En ook deze tijd moet soms uit een kleiner budget betaald worden. Al met al zal de invoering ten koste gaan van de middelen die ingezet kunnen worden voor de zorg. De invoeringskosten van de zorgzwaartebekostiging worden niet betaald. Het zou de overheid sieren wanneer zij de zorginstellingen bij deze inspanning financieel tegemoet zou komen.

Het invoeren van zorgzwaartebekostiging is opnieuw een stimulans tot schaalvergroting. Vooral voor de kleinere instellingen zal het steeds moeilijker worden het hoofd boven water te houden. Dit treft dan in het bijzonder de veelal kleinere identiteitsgebonden instellingen.

De auteur is voorzitter van de raad van bestuur van gehandicapteninstelling De Schutse. Reageren aan scribent? gedachtegoed@refdag.nl.