Minister van Buitenlandse Zaken Yasar Yakis heeft tegen het dagblad Hurriyet gezegd dat Turkije verdragen van het begin van de 20e eeuw doorneemt over gebiedsaanspraken. „Indien we mochten ontdekken dat wij zulke rechten hebben, dan moeten we die naar voren brengen bij onze bondgenoten in de oorlog tegen Irak en bij de internationale gemeenschap om onze aanspraken te laten gelden”, aldus Yakis.

Arabische diplomaten in Ankara zijn razend. „Dit maakt duidelijk wat de werkelijke bedoelingen van Turkije zijn en ze spelen gevaarlijk spel”, zei een van hen. Arabieren vrezen net als de Koerden dat Ankara ten koste van hen een slaatje wil slaan uit steun aan de westerse aanvallers van Irak.

De grenzen van Irak zijn net als de meeste landsgrenzen in de regio omstreden en afgedwongen door de militaire macht van het toenmalige Britse Rijk. Dat heeft begin jaren twintig het voormalige Ottomaanse Rijk ontmanteld. Dat besloeg onder meer het Midden-Oosten.

De opdeling ervan door Britse ambtenaren heeft problemen veroorzaakt die tachtig jaar later nog steeds het Midden-Oosten domineren. De voorzitter van de Turkse parlementscommissie voor Buitenlandse Zaken, Mehmet Dulger, zei dinsdag dat zijn land liever geen Britse soldaten op zijn territorium wil wegens „bittere herinneringen.”

„Wij worden nu geconfronteerd met conflicten die zijn ontstaan in de Eerste Wereldoorlog”, aldus Dulger. „Groot-Brittannië is een van de hoofdverantwoordelijken voor die conflicten geweest.” De Britten sloegen bijvoorbeeld een Koerdische opstand met luchtbombardementen neer, waarbij ze ruim tachtig jaar geleden al overwogen chemische wapens (mosterdgas) in te zetten. In 1926 dwongen zij de Turkse regering af te zien van aanspraken op Mosul en Kirkuk, een olierijke streek in een nieuwe Britse territoriale vinding: Irak.

Dulger sprak vlak voor het bezoek dat de Britse minister van Defensie, Geoff Hoon, vandaag aan Ankara collega van Buitenlandse Zaken, Jack Straw, heeft in Londen indirect over Iraakse olie gesproken. Hij zei in een rede dat „de veiligheid van energiebronnen een topprioriteit is van de Britse buitenlandse politiek.” Het was voor het eerst dat Straw zo openlijk over energiebronnen sprak in relatie tot de jongste Irak-crisis.

Intussen heeft Turkije zijn luchtruim opengesteld voor Amerikaanse verkenningsvluchten met U-2-spionagevliegtuigen boven Irak, zo heeft de zender NTV dinsdag gemeld. De U-2’s voeren hun vluchten uit op grote hoogte, ver buiten het bereik van de Iraakse luchtafweer.

brengt. Die komt juist om te vragen of Britse soldaten in Turkije kunnen worden gelegerd. Hoons