Kernstuk van het plan is de afschaffing van de belasting op inkomsten uit dividend, hetgeen over een periode van tien jaar 300 miljard dollar (286,5 miljard euro) gaat kosten. Verder wil de regering enkele geplande belastingverlagingen vervroegen en de kinderaftrek verruimen. Het bedrijfsleven wordt een beperkte verlichting van afschrijvingskosten beloofd en afzonderlijke staten die als gevolg van het plan hun fiscale inkomsten achteruit zien gaan wordt financiële hulp beloofd.

Het totale plan inclusief de afschaffing van de dividendbelasting komt neer op 600 miljard dollar (573 miljard euro). Terwijl de meesten van president Bush’ Republikeinse partijgenoten het stimuleringspakket steunen, werd het maandag al direct scherp gekritiseerd door de Democraten.

Een van hun punten van kritiek is dat de kosten van het plan de financieringstekorten van de overheid de komende jaren zullen vergroten, terwijl de regering juist een geleidelijke verlaging van die tekorten had beloofd.

„Zeshonderd miljard lijkt veel, maar dat komt neer op 60 miljard per jaar. Dat is iets meer dan een half procent van het bruto nationaal product (bnp). Dat is niet genoeg om de enorme economie van de VS werkelijk een injectie van betekenis te geven. Bovendien steekt Washington zich in de schulden doordat het financieringstekort toeneemt. Dat leidt tot verhoging van de rentetarieven en dat heeft op termijn een negatieve invloed op de economie”, aldus John Silva, chef-econoom van beursmakelaar Wachovia Securities. Hij meent dat de Amerikaanse economie sterk genoeg is om zonder zulke hulpmaatregelen weer op krachten te komen.

Volgens de Democraten profiteren ook nu weer -net als bij de massale belastingverlaging anderhalf jaar geleden- vooral de rijken van het nieuwe plan. Daarom kwamen zij maandag met een eigen plan waarvan vooral de lagere inkomens zouden profiteren. Een plan dat de economie slechts 136 miljard dollar zou kosten.

Witte-Huiswoordvoerder Arie Fleischer ontkende de Democratische beschuldiging ten stelligste. Hij rekende voor dat belastingbetalers als gevolg van het plan dit jaar gemiddeld 1083 dollar minder belasting zullen betalen. „Dit is een voorstel waarvan elke gewone werkende Amerikaan zal profiteren”, aldus president Bush maandag in de eerste vergadering van zijn kabinet na het kerstverlof.

Hoewel voorstanders en critici zich maandag vooral concentreerden op de technische punten van het voorstel, is het in feite in de eerste plaats een politiek programma. De vader van Bush verloor na een succesvolle Golfoorlog tegen Irak in 1991 het jaar daarop van zijn Democratische rivaal Bill Clinton omdat hij volgens de kiezers te weinig aandacht had besteed aan de benarde economie van het land. Bush junior is vastbesloten om die fout niet te herhalen. Met het oog op de verkiezingen in 2004 wordt daarom nu dit „stimuleringspakket” met veel fanfare gelanceerd.

Ongeveer 35 miljoen Amerikanen profiteren van de afschaffing van de dividendbelasting, een deel van hen zijn bejaarden die beleggingen hebben ingebouwd in hun pensioensysteem. Politiek is dit voor Bush van belang, omdat hij deze groep kiezers over twee jaar nodig heeft. Het is echter onduidelijk wat voor invloed dit element zal hebben op het gedrag van beleggers in het algemeen. Volgens het Witte Huis zal deze maatregel de aandelenmarkt aantrekkelijker maken, maar de vraag is of dat klopt.

„Als beleggers meer geïnteresseerd worden in aandelen waarop dividend betaald wordt, dan worden meer bedrijven gedwongen dividend uit te keren. Dat kan ten koste gaan van de groei van zo’n bedrijf en uiteindelijk van de economische groei. Vraag is wat hier belangrijker is, het groeiprincipe waarbij aandelen bij stijging met winst verkocht worden of het dividendelement”, aldus Arnold Kaufmann, analist van het financieel instituut Stand & Poor’s.