Overwinteren in overhemd

Een Rolls-Royce of Ferrari spotten is in St. Moritz een koud kunstje. De bolides zijn eigendom van rijken die in een van de peperdure hotels logeren en in chique shops hun inkopen doen. Maar hoeveel euro’s iemand ook bezit, één product in het Zwitserse dorp kan iedereen zich veroorloven. Het water uit de mineralenbron kost niets, al duizenden jaren.

10 April 2009 20:04Gewijzigd op 14 November 2020 07:42
De Italiaanse schilder Giovanni Segantini verbleef de laatste jaren van zijn leven in het Zwitserse Engadindal vanwege het samenspel van licht en kleuren. Een wandelroute voert langs plekken waar hij woonde en werkte, onder meer langs de Segantinihut (fot
De Italiaanse schilder Giovanni Segantini verbleef de laatste jaren van zijn leven in het Zwitserse Engadindal vanwege het samenspel van licht en kleuren. Een wandelroute voert langs plekken waar hij woonde en werkte, onder meer langs de Segantinihut (fot

„Mensen kunnen hier altijd terecht om hun flessen te vullen”, vertelt gids Anita. De wel bevindt zich in een drinkhal in het laaggelegen St. Moritz-Bad. Het ijzerhoudende water is al zo’n 3000 jaar in trek. Zo beloofde paus Leo X in de zestiende eeuw iedereen die een pelgrimstocht naar de bron van St. Mauritius maakte volledige absolutie. De populariteit van de bron nam verder toe dankzij de Zwitserse arts Paracelsus, die in dezelfde tijd de in zijn ogen geneeskrachtige werking van het vocht beschreef.„Veel mensen deden hier vochtkuren”, aldus de gids. „Ze nuttigden tot wel 10 liter bronwater per dag.” Tegenwoordig zal het er rustiger aan toegaan. In het Heilbad St. Moritz staat een legertje artsen en therapeuten klaar om elke gast een welnessprogramma op maat aan te bieden.

Overhemd
Het hooggelegen St. Moritz-Dorf is het domein van de high society. Aan vier- en vijfsterrenhotels geen gebrek, evenmin aan chique winkels als Chanel en Gucci. Vooral tijdens het winterseizoen loopt het storm. Volgens de gids dankt het bergdorp deze toeristenstroom aan hoteleigenaar Johannes Badrutt. „Hij nodigde rond 1860 zomergasten uit ’s winters terug te komen. Het verblijf was op zijn kosten. Vier Engelsen gingen de uitdaging aan en werden rond Kerst in een zonnig St. Moritz door Badrutt -in overhemd- ontvangen. Ze raakten enthousiast en mond-tot-mondreclame deed de rest.”

Het zijn echter niet alleen bronwater en jetset die St. Moritz een bezoek waard maken. Het uitzicht op het lager gelegen meer en de omringende bergen is geweldig. Die omgeving kan verder verkend worden via kabelbanen en wandelpaden.

Klein maar boeiend is het Segantini Museum. De Italiaanse schilder Giovanni Segantini (1858-1899) woonde en werkte de laatste vijf jaar van zijn leven in het Engadindal, vanwege het samenspel van licht en kleuren. Hij schilderde vooral scènes uit het leven van bewoners van het bergland. Het museum herbergt zijn grootse Alpentriptiek, die de cyclus van geboorte, groei en dood uitbeeldt. Een prachtige lichtval kenmerkt ”Ave Maria bei der Überfahrt”, waarop een man, een vrouw met kind en schapen in een bootje te zien zijn.

Segantini bracht de verf op zijn schilderijen in dunne sliertjes over elkaar aan. Het effect hiervan wordt wel omschreven als een kleurig borduurwerk. Enthousiast geworden bezoekers kunnen (delen van) de Senta Segantini lopen. De wandelroute voert langs Maloja en Savognin, woon- en werkplekken van de schilder.

Verschroeide aarde
De drukte in St. Moritz staat in geen verhouding tot de rust die de rest van het Engadindal ademt. De tijd lijkt in veel dorpen stilgestaan te hebben. Neem Zuoz. Dit sfeervolle plaatsje zou hoge ogen gooien in een denkbeeldige verkiezing van mooiste plek van het Engadindal. Dankzij de eeuwenoude (heren)huizen en pleintjes. Augusto Giacometti voorzag er de gotische San Luci van ramen met intense rode en blauwe kleuren. De San Sebastiankapel overleefde de tactiek van de verschroeide aarde die keizer Maximiliaan van Oostenrijk (1459-1519) ooit in Zuoz toepaste, meldt de gids. Het gebouw herbergt goed bewaard gebleven fresco’s.

Het dorp telt zeven fonteinen. „Elke wijk had zijn eigen plek waar vrouwen zich konden vervoegen. Voor de mannen was er een bank op het grotere dorpsplein.”

Kuuroord Scuol mag er ook zijn. De vele bronnen bieden de mogelijkheid mineraalwater te drinken en er in rond te dobberen. Bad Scuol bezit een scala aan baden en een drinkhal waar van Sfondraz, Bonifazius, Lischana en Luzius kan worden genoten. Hoewel, genieten… Het aan zwavel herinnerende Luzius pakt iemand pas als het écht nodig is voor de gezondheid. Lischana is nog het beste te pruimen.

Alle minerale geweld ten spijtzijn het de eeuwenoude huizen in Scuol die de harten veroveren. Architect Peter vertelt dat de reliëfs op buitenmuren en rond de ramen typerend voor de Engadin zijn. Bewoners brachten deze ”sgraffito” -motieven en afbeeldingen van bijvoorbeeld bloemen of een steenbok- aan als de pleister nog nat was. Hoe rijker de eigenaar, hoe meer ’graffiti’ op een buitenmuur te vinden is.

Verschillende huizen in de buurt van de dorpsfonteinen bezitten kleine erkertjes. „De ramen zijn zo geconstrueerd dat de fontein in de gaten gehouden kon worden. Daar speelde zich immers het sociale leven af.” Nieuwsgierigheid heeft oude papieren.

Dal van de Inn
Graubünden, in het oosten van Zwitserland, mag zich het grootste (oppervlakte 7106 vierkante kilometer) en dunst bevolkte (26 inwoners per vierkante kilometer) kanton van het land noemen. Ook het enige kanton met drie officiële talen: Duits, Reto-Romaans en Italiaans. Het Nationalparkzentrum in Zernez biedt zicht op de aanwezige flora en fauna in Zwitserlands enige natuurpark. Graubünden telt 150 dalen, waaronder het 80 kilometer lange Engadin. De rivier de Inn (”En” in het Reto-Romaans) slingert door het dal. Engadin varieert in hoogte tussen de 1000 en de 1800 meter en is verdeeld in het Ober- en het Unterengadin. Mogelijkheden om de ruige natuur en de indrukwekkende bergwereld te verkennen zijn er volop dankzij honderden kilometers gemarkeerde fiets- en wandelpaden. De kleine schilderachtige dorpen met boerenhoven en patriciërshuizen zijn een aanrader.

Meer informatie: www.myswitserland.com; www.engadin.stmoritz.ch; www.scuol.ch.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer