Reclame rond Pasen
Juist rond de christelijke feestdagen zien we in reclame-uitingen hoezeer ons land gegrepen is door de secularisatie. Of het nu Kerst is of Pasen, vrijwel altijd is er wel een onderneming die meent de christelijke heilsfeiten te moeten misbruiken voor een reclame-actie.
Rond Kerst vorig jaar zorgde het elektronicaconcern It’s voor ophef door in een reclamecampagne kerstliederen te gebruiken. Jaren geleden schroomde een bekende bouwmarkt niet om op de ochtend van Goede Vrijdag korting te geven aan bezoekers die „voor het hanengekraai” de winkel bezochten. Dit jaar kondigt een ijsproducent op grote billboards aan dat Pasen „een eitje” wordt als je ten minste zijn toffee-ijs koopt.Het zijn allemaal tekenen van het feit dat Nederland een land is geworden waar sommige christelijke vormen –gelukkig– nog in ere worden gehouden, maar waar over de inhoud ervan weinig meer bekend is. Dat christenen met Pasen gedenken dat Jezus is opgestaan uit de dood, is bij twee derde van de bevolking onbekend, maakte donderdag een onderzoeksbureau bekend. Ruim 45 procent van de bijna 12.000 geënquêteerden weet niet dat Pasen een christelijke feestdag is. En 15 procent denkt bij Pasen aan de kruisiging en dood van Jezus, in plaats van aan Zijn opstanding uit de dood.
Wie niet beter wist, zou denken dat de christelijke religie nooit een relevante plek heeft ingenomen in het publieke domein. En dan te bedenken dat de Heere Jezus stierf in het epicentrum van het maatschappelijk leven van die dagen. Het kruis stond niet ergens in een hoek, maar op een heuvel en langs de openbare weg.
Hoe anders is het in 2009. Pasen wordt een eitje, een fluitje van een cent, als je maar dit of dat product koopt. En steek er je vinger niet naar uit, als je als christen niet in het hoekje van fundamentalisten gezet wilt worden.
Ontdekkende vraag is wel wat reclamemakers precies te verwijten valt. Hebben niet veel christenen de grondwaarheden van het christendom zelf te grabbel gegooid? Heeft de theoloog Kuitert helaas niet een punt als hij het christelijk geloof als „algemeen betwijfeld” typeert? Diverse peilingen in de afgelopen jaren lijken hem gelijk te geven. Oude geloofsvoorstellingen hebben voor veel kerkleden afgedaan of zijn aangepast aan de eisen van de tijd. En hebben orthodoxe christenen er niet alles aan gedaan om het massieve getuigenis van verzoening door voldoening door onderlinge verdeeldheid krachteloos te maken?
Ook dit jaar werd het weer Goede Vrijdag. Achter het kruis gloort reeds het licht van de paasmorgen. Kruis en open graf, hoe betwijfeld en belasterd ook, stempelen onuitwisbaar het persoonlijk leven van allen die Christus kennen als hun Verlosser. En wat het publieke leven betreft: het grootste billboard is te klein om uit te spreken wat er gebeurde op Golgotha en in de graftuin.
Ondertussen is het, ook in ons geseculariseerde land, niet verboden om een reclamecampagne te gebruiken als aanleiding voor een gesprek met niet-christelijke buren of collega’s over de werkelijke betekenis van Goede Vrijdag en Pasen. Reclame voor ijs kan dan zomaar een hoger doel dienen.