Ook ik ben een betrokken lid geweest van een evangelische gemeente. Ik kijk terug op een leerzame tijd. Ik heb geleerd hoe belangrijk het is om te bidden in alle omstandigheden. Er zijn veel kostbare momenten geweest van echt contact en gezamenlijk gebed. Ik heb richtinggevende woorden ontvangen, waarvan ik geloof dat ze van God waren en die ik bijzonder nodig had.Daarom was en is het pijnlijk dat ook ik tot degenen behoor die de enquête hebben ingevuld van het onderzoek dat gepubliceerd is onder de titel ”Ooit evangelisch”. Want naast en in al het goede dat er was, waren er ook ijverige leiders die –terwijl ze het Evangelie predikten– lukraak teksten uit de Bijbel plukten die moesten aantonen dat gehoorzaamheid aan hun beleid verplicht was. Het was je voegen onder hun gezag, of vertrekken.

Ik heb gezien hoe deze leiders door het ene gemeentelid werden aangespoord om professionele hulp van buiten te zoeken bij het oplossen van gerezen conflicten in de gemeente, en door anderen werden gedrongen om „niet met onszelf bezig te zijn, maar te gaan evangeliseren op de markt.” Dan is de verleiding groot om voor dat laatste te kiezen en professionele hulp af te doen als onnodig want ongeestelijk.

Vrome oneliners

Ik heb noodgedwongen veel nagedacht over hoe dit anders zou kunnen. Ik noem hier een paar gedachten. Het lijkt mij bijvoorbeeld goed als gemeenteleiders die door een proces van werken aan zichzelf en aan hun stijl van leidinggeven zijn heengegaan, hun getuigenis doorgeven. Dat kan de angst voor zo’n confronterend proces verminderen.

Ook zouden er steunpunten in het leven geroepen kunnen worden voor gemeenteleden die te maken krijgen met gesloten stijlen van leiderschap en dwang. Zij moeten manipulatief gebruik van Bijbelteksten en vroom klinkende oneliners leren ontzenuwen.

Verder zouden gemeenteleden getraind kunnen worden om hun eigen valkuilen te zien in het gesprek met hun leiders. Er zijn moedige en wijze leden nodig die als het moet ”Gij zijt die man!” durven zeggen en hun eigen veiligheid in de gemeente op het spel zetten.

Het is ook goed als gemeenteleden leren omgaan met verschillen in gevoelsleven en temperament, vooral in conflictsituaties. In zulke omstandigheden is namelijk iedereen gestrest en instinctief geneigd de eigen manier van doen als de enig juiste te zien. We moeten leren integer te blijven, ook onder grote druk.

Het grote goed van de oprechte wil om met God te leven en Hem te dienen mag in evangelische gemeenten niet gesmoord worden in het onrecht van autoritair leiderschap. Of een leider zich dat nu bewust is of niet. Want de Geest is aan allen in de gemeente gegeven.

De auteur is lid van een baptistengemeente.