Touroperators en reisorganisaties pasten woensdag hun prijzen voor reizen al aan. Arke en Holland International bijvoorbeeld verrekenen de vliegtaks voor al (gedeeltelijk) betaalde reizen met een verre bestemming. De belasting wordt bij de laatste betaling van de reis verrekend.Voor nieuw geboekte reizen, ook met vertrekdatum vóór 1 juli, nemen Arke en Holland International per direct de vliegtaks voor hun rekening. Ook de christelijke reisorganisatie Beter-uit communiceerde woensdag gewijzigde prijzen.

Het kabinet liet woensdag weten de vliegtaks als onderdeel van de aanpak van de economische crisis te schrappen. Het gelijke speelveld in de Europese luchtvaartsector is straks op die manier weer hersteld, zegt president-directeur Peter Hartman van KLM. „Gelukkig ligt de tickettaks achter ons. Maar het is natuurlijk niet voldoende.”

Ook zonder de felbekritiseerde vliegtaks zal het volgens Hartman de komende tijd „een hele uitdaging” zijn om uit de rode cijfers te blijven. De vraag naar luchtvervoer daalt wereldwijd en in alle sectoren.

Om die reden noemt econoom Eric Bartelsman van de Vrij Universiteit de afschaffing van de vliegtaks „absolute flauwekul.” „Welke bevriende lobbyist dit geregeld heeft weet ik niet, maar het effect is niet serieus bekeken. Het is crisis, mensen vliegen niet”, zei Bartelsman.

Hij wijst erop dat het vliegverkeer in de rest van de wereld sterk terugloopt en de Nederlandse luchthaven Schiphol niet als enige te kampen heeft met teruglopende passagiersaantallen.

Topman Giovanni Bisignani van de internationale brancheorganisatie IATA zei dinsdag dat het nog maar de vraag is of 2010 al herstel zal brengen voor de sector. Hartman van de KLM onderschrijft dat. Hoe lang de huidige malaise aanhoudt, hangt er volgens hem vooral van af hoe lang het duurt voordat de Amerikaanse economie aantrekt.

Econoom Lans Bovenberg van de Universiteit van Tilburg is positiever over de afschaffing van de vliegtaks. „Het is een belangrijke symbolische maat­regel. Maar je moet zoiets toch in Europees verband doen. Ik zou voor een Europese kerosinebelasting zijn.”

Woordvoerders van brancheorganisatie voor de reissector ANVR en Schiphol sluiten zich aan bij de lofzangen over het kabinetsplan. „Om een besluit binnen een jaar na de invoering weer af te schaffen op basis van inhoudelijke argumenten, getuigt van politieke moed.”

Met het afschaffen van de belasting kan de gehele reisbranche volgens de ANVR 1,3 miljard euro worden bespaard: „veel meer dan de 3 ton die de taks de schatkist opleverde.”

„Na de invoering van de vliegtaks op 1 juli vorig jaar zagen we de passagiersaantallen meteen in de min gaan”, zegt een woordvoerster van Schiphol. „In oktober kwam daar nog de recessie overheen. Het is nu moeilijk te zeggen hoeveel mensen er terugkeren naar Schiphol.”

De Britse luchtvaartmaatschappij easyJet zegt dat de Nederlandse regering „de juiste beslissing” heeft genomen door de vliegtaks af te schaffen. „Toch blijft Schiphol de op een na duurste luchthaven van Europa. Het is aan Schiphol om zijn kosten in lijn te brengen met andere luchthavens.”

De afschaffing van de vliegtaks dient niet alleen ter ondersteuning van de luchtvaartsector, maar ook om het Nederlandse vestigingsklimaat te beschermen, aldus minister Eurlings van Verkeer. Hij erkent dat de vraag naar luchtvervoer overal daalt als gevolg van de recessie. Maar volgens hem tonen cijfers aan dat Schiphol ook door de vliegtaks reizigers verliest aan buitenlandse luchthavens. „Schiphol krijgt een dreun terwijl luchthavens net over de grens groeien als kool.”