De woningmarkt is in beweging en daar kan niemand meer omheen. Door de recessie dalen de huizenprijzen en de hypotheekrente.De koopstarter was lange tijd een ondergeschoven kindje in de overspannen woningmarkt. Jonge mensen met trouwplannen en koophuisplannen kunnen daarover meepraten. Voor het regelen van passende financiering moesten de eindjes vaak aan elkaar worden geknoopt, zeker als er sprake is van één kostwinner.

De kredietcrisis heeft hier echter verandering in gebracht. Voor het eerst sinds jaren ontstaat er een aantrekkelijke startersmarkt. Waarom?

Op de huidige huizenmarkt is veel keus. Het duurt langer voordat woningen verkocht worden. Starters hebben hierdoor meer kans om een passende woning te vinden die ook betaalbaar is. Dit verbetert de onderhandelingspositie en maakt de prijzen realistischer. Starters hebben zo meer zekerheid dat de prijs die ze betalen overeenkomt met de werkelijke waarde van de woning.

De gunstige hypotheekrente zorgt ervoor dat de maandlast aantrekkelijk is ten opzichte van een huurwoning. Daarnaast blijft kopen een goede investering. Hoewel de woningprijzen op korte termijn kunnen dalen, laat de historie zien dat de prijzen zich op langere termijn gunstig ontwikkelen.

Vanuit de overheid ontstaan momenteel dan ook verschillende initiatieven om kopen te stimuleren. Starters kunnen de woningmarkt immers een duw in de rug geven. In de praktijk blijken deze initiatieven echter weinig bekend bij (potentiële) huizenkopers.

Garantie

Landelijke regelingen zijn Koopsubsidie, een SVn-lening en Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Koopsubsidie heeft een landelijke werking met een beperkt aantal eisen om de starter te stimuleren. De SVn-lening is ook een landelijke regeling met een vast aantal normen, die een gemeente kan inzetten om lokale projecten te stimuleren. Bij NHG is er sprake van een garantie die de koper deels beschermt tegen arbeidsongeschiktheid, werkeloosheid, overlijden en echtscheiding. De NHG is van toepassing tot ongeveer het gemiddelde prijsniveau van de woningmarkt.

Maar ook gemeenten hebben eigen initiatieven. In Rotterdam is recent bijvoorbeeld een stimuleringsplatform van start gegaan voor kopers. Hieronder vallen concepten als Te Woon, Koopgarant, Maatschappelijk Verantwoord Eigendom (MVE) of de kluswoningen.

Te Woon is een flexibel marktconcept waarbij een keuze gemaakt kan worden tussen verschillende woonvarianten. De starter kan kiezen tussen kopen of huren. De reacties vanuit de rest van Nederland zijn erg positief en dit concept heeft inmiddels brede steun gekregen van andere woningcorporaties en de overheid.

Bij Koopgarant is er sprake van een woning kopen met korting. Bij MVE zijn er extra garanties op het gebied van onderhoud en terugkoop.

Ten slotte worden in Rotterdam ”Kluswoningen” verkocht, waarbij de koper een woning volledig naar eigen wens kan opknappen. Het zijn vaak woningen in slechte staat die tegen een scherpe prijs in de markt worden gezet. Dit initiatief heeft landelijke bekendheid gekregen.

Familiehypotheek

Veel starters zijn onbekend met de mogelijkheden die er zijn. De markt is hierin ook niet transparant. Starters denken vaak dat de subsidiemogelijkheden zo veel eisen hebben, dat ze er niet voor in aanmerking komen. Toch kunnen veel jonge kopers hierop aanspraak maken.

Bijna de helft van de eenverdieners komt bijvoorbeeld in aanmerking voor de landelijke regeling koopsubsidie bij het kopen van een woning onder de 163.000 euro. Ook de mogelijkheden op het gebied van borgstelling van ouders en een familiehypotheek worden nog weinig gebruikt. De familiehypotheek geeft ruimte aan interessante fiscale constructies.

Te midden van de lasten van de financiële crisis zijn er lusten voor starters op de woningmarkt. De (gemeentelijke) overheid kan door stimuleringsregelingen de woningmarkt nieuw leven inblazen. Samen met de woningcorporaties en financiële dienstverleners moeten zij de schouders zetten onder aantrekkelijke mogelijkheden voor jonge kopers.

De auteur is hypotheekadviseur en mede-eigenaar van Woonvisie te Rotterdam.