Minister Verburg (Visserij) maakte maandag haar herstelplan bekend. Dat bestaat uit een vangstverbod voor de maand oktober en een verplichting voor palingvissers om in augustus en september 50 ton schieraal (geslachtsrijpe aal) uit te zetten op een plek voorbij de stuwen en gemalen, waardoor de vissen gemakkelijk de zee kunnen bereiken. Hierdoor kan jaarlijks zo’n 150 ton schieraal uitzwemmen naar de Sargassozee nabij de Bermuda-eilanden. Dat is de enige plaats op aarde waar paling zich voortplant. Ondanks dertig jaar onderzoek is het geheim van de Sargassozee nog altijd niet ontdekt en kunnen Europese palingen niet kunstmatig worden gekweekt.Het uitzetten van schieraal is zinvol volgens de Combinatie van Beroepsvissers (CvB), want veel paling op weg naar zee sneuvelt in de duizenden gemalen die Nederland telt. Over het andere onderdeel van het aalherstelplan, het vangstverbod, zijn de vissers allerminst tevreden. CvB-woordvoerder Han Walder: „Oktober is de belangrijkste maand voor palingvissers. Als ze deze maand niet kunnen werken, lopen ze 5 miljoen euro mis. De compensatie van 700.000 euro die Verburg de vissers aanbiedt, is een schijntje in vergelijking met de misgelopen winst.”

De grote financiële schade voor de vissers was ook een struikelblok voor een meerderheid in de Tweede Kamer, die woensdag debatteerde over het herstelplan. Verburg week echter niet af van haar plan. SP-Kamerlid Polderman kondigde aan een motie in te dienen tegen het vangstverbod.

Het onderzoeksinstituut Imares adviseerde Verburg over het voorstel. Uit cijfers van het instituut blijkt dat de meeste paling weggevist wordt door beroepsvissers. De binnenvisserij laat 920 ton aal verdwijnen. Sportvissers zijn verantwoordelijk voor 200 ton en en gemalen vermorzelen 90 ton. Aalscholvers ten slotte eten 50 ton paling op.

Onderzoeker Willem Dekker van Imares: „Uit deze cijfers blijkt dat visserij de belangrijkste oorzaak is. Als we de palingstand bevisbaar willen houden, zullen we op het gebied van visserij maatregelen moeten nemen.”

Volgens de CvB verwacht Verburg te veel van de 150 ton aal die door haar maatregelen potentieel de Sargassozee zal bereiken. Walder: „Veel palingen zijn geïnfecteerd met de zwemblaasparasiet, waardoor ze fysiek niet sterk genoeg zijn om de Sargassozee te bereiken, en wanneer ze daar wel in slagen, zijn de palingen vanwege verontreiniging door pcb’s lang niet allemaal meer geschikt voor voortplanting. Dat wees onderzoek van de Universiteit Leiden onlangs uit.”

Dekker kan inderdaad de invloed van vervuiling niet uitsluiten. „Maar”, zegt hij, „over het effect dat de verontreiniging heeft op de palingstand, zijn geen officiële cijfers bekend.”

In plaats van de palingvissers te treffen, kan Verburg beter focussen op ‘schone paling’, vindt Walder. „Deze schone, niet verontreinigde aal, is te vinden in wateren ver van de grote rivieren, zoals Friesland, de Kop van Noord-Holland en het Zeeuwse Grevelingenmeer. Juist deze schone aal zou uitgezet moeten worden, want die maakt het meeste kans om de Sargassozee te bereiken en zich succesvol voort te planten.”

Net zoals elke EU-lidstaat moet Nederland voor 1 april het definitieve aalherstelplan indienen bij de Europese Commissie (EC). De EC beoordeelt voor 1 juli de definitieve plannen. Als de EC ermee instemt, gaan de maatregelen per 1 juli in.