Het is een van de gevoeligste onderwerpen in de Israëlische samenleving. Hoe gaat de regering om met soldaten die gegijzeld worden? En: hoever mag de Joodse staat gaan om gegijzelde zonen en dochters in krijgsgevangenschap terug te krijgen?Heel ver, zo meent de overgrote meerderheid van de bevolking. Als je als overheid van je onderdanen vraagt om alles te geven voor de bescherming van het land, dan moet daar de bijna waterdichte garantie tegenover staan dat, mocht er iets mis gaan, de overheid alles in het werk zal stellen om je weer veilig thuis te brengen. Hetzij levend of dood.

In het Jodendom staat het leven van mensen altijd op de eerste plaats. Maar ook een respectvol omgaan met hen die voor het land hun leven gaven, is van groot belang. Vandaar dat Israël en Hezbollah, de terreurbeweging die opereert vanuit Libanon, niet lang geleden een macabere gevangenenruil overeenkwamen. De lichamen van twee dode Israëliërs werden uitgewisseld tegen honderden levende terroristen van Hezbollah die vastzaten in Israël.

Op zulke momenten sluit Israël de rijen en wordt letterlijk en figuurlijk gehuild om het feit dat de kleine Joodse staat tot op de dag van vandaag zijn onafhankelijkheid moet betalen met bloed.

Niemand zal het hardop zeggen, maar velen vinden het erger dat hun zoon of dochter wordt ontvoerd door islamitische extremisten dan dat ze vallen op het veld van eer. De martelende onzekerheid bij de betrokken families en de hoge prijs die Israëlische regeringen steeds weer moeten betalen om krijgsgevangenen vrij te krijgen, worden in Israël gezien als het toppunt van vernedering.

Op 25 juni 2006 werd Gilad Shalit, geboren op 28 augustus 1986, door Hamas gevangengenomen en verborgen in de krochten van Gaza. De ietwat verlegen student, met een voorliefde voor wis- en natuurkunde, is sindsdien spoorloos.

Het Israëlische leger begon niet lang na zijn ontvoering aanvallen op de Gazastrook en toen er door Hezbollah ook in het noorden twee militairen werden ontvoerd, begon het land een oorlog tegen de Hezbollahbeweging in Zuid-Libanon. Shalit kwam echter niet vrij, zelfs niet na de grote operatie die het Israëlische leger eind vorig jaar startte in de Gazastrook en waarbij vele honderden Palestijnen omkwamen.

Ondertussen gingen de al dan niet geheime en altijd indirecte onderhandelingen tussen Israël en Hamas door. Omdat Israël en Hamas elkaar niet erkennen, verliepen de onderhandelingen via Egypte.

De afgelopen dagen hield Israël de adem in. Hamas zou op het punt staan een akkoord te tekenen met Israël waardoor Shalit zou vrijkomen en Israël in ruil vele honderden Hamasgevangenen zou vrijlaten. Maandag spatte de droom uiteen. De Israëlische onderhandelaars keerden terug vanuit Egypte met de boodschap dat het niet was gelukt.

Het grote zwartepieten begon. Premier Olmert sprak met de ouders van Shalit en daarna via de tv tot de natie. Hamas had, volgens hem, een rode lijn in de onderhandelingen overschreden en Israël mocht niet buigen voor hun onredelijke eisen.

Hamas stelde echter dat Israël onredelijke eisen stelde en dus ook de volledige verantwoordelijkheid droeg voor het mislukken van de uitruil van krijgsgevangen.

Ondertussen zwelt ook in Israël zelf de kritiek op de handelswijze van de regering-Olmert aan. Er zou onvoorzichtig zijn omgesprongen met informatie, de verwachtingen werden te hoog opgeschroefd en de media zouden ook schuld hebben. Bovendien zou het leger nooit topprioriteit hebben gegeven aan het zoeken naar Shalit.

Vrienden en familie van Shalit die een protesttent hadden opgezet bij het huis van premier Olmert, breken zaterdag de boel op. „We kunnen alleen nog maar hopen op een wonder”, aldus de teleurgestelde vader van Gilad Shalit.

Feit blijft dat de kans dat Shalit ooit levend thuis zal komen er door alle verwikkelingen niet groter op is geworden. Hoewel Israël ongetwijfeld fouten heeft gemaakt in deze affaire, maakt alleen al de prijs die het land wil betalen voor de terugkeer van een van zijn zonen duidelijk hoe de morele verhoudingen liggen. Onderhandelen met een organisatie als Hamas, voor wie mensenlevens niet tellen, blijft een uiterst vernederende lijdensweg. Dat zal ook de nieuwe regering, die nu in Israël geformeerd wordt, ervaren.