Coalitie in Israël
De wereld kijkt nerveus naar het Midden-Oosten. Maar parlementariërs spelen in Israël met enige bedaardheid hun politieke spel. Het lukt Netanyahu (Likud) niet Kadima bij een nieuwe regering te betrekken. Nu sluit hij een akkoord met het extreem rechtse Yisrael Beiteinu. Die coalitie telt slechts 42 van de 120 zetels in de Knesset. Dus Netanyahu is niet klaar. Ook als de orthodoxe Shaspartij met 11 zetels zou toetreden, is er nog geen sprake van een meerderheid.
Bestaat er reden voor ongerustheid, indien zo’n uiterst rechtse regering zal aantreden? Kadimaleider Livni scheen al te scheutig met het afstaan van land in ruil voor vrede. Yisrael Beiteinu heeft een tegenovergestelde uitstraling. Beoogd minister van Buitenlandse Zaken Lieberman raakte bekend om zijn radicaliteit. Hij suggereerde in The Jerusalem Post met Hamas te doen wat de VS in de Tweede Wereldoorlog met Japan deden. Amerika gooide een atoombom.Lieberman uitte zich echter ook in wijzer woorden. „Ik wil dat Israël een zionistische, Joodse en democratische staat blijft. Er is niets extreems of nationalistisch aan deze gedachte. Ik ben ook een voorstander van de oprichting van een Palestijnse staat.” Natuurlijk moet dan wel de Arabische minderheid de Joodse staat erkennen. De enige democratie in het Midden-Oosten en geavanceerd in technologie en gezondheidszorg. „Het is dom tegen ons te vechten.”
Ook Netanyahu is duidelijk. Tijdens een interview met de Britse tv kreeg hij de vraag hoe het komt dat er veel meer Palestijnen dan Israëli’s omkwamen in het conflict rond de Gaza-strook. Hij zei: „Tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden meer Duitsers de dood dan Britten en Amerikanen. Maar er bestaat geen twijfel over dat Duitse agressie de oorlog veroorzaakte.” Het is de vraag of Hillary Clinton met de opstelling van Lieberman en Netanyahu veel kan beginnen.
Tal van Joden zijn trouwens nog lang niet vergeten wat Hillary Clinton in november 1999 klaarmaakte. Zij verscheen in het publiek met Arafats echtgenote Soha. Deze vertelde met enige passie hoe haar Palestijnse volk dagelijks slachtoffer was van door de Israëlische strijdkrachten intensief gebruikt gifgas. Dat leidde volgens haar tot ernstige ziekten. Foto’s tonen hoe Hillary Clinton haar –in plaats van Soha’s uitspraak als onwaar te weerleggen– een omhelzing en een kus gaf.
Livni wil minstens voor een halve periode premier worden. Maar zij kent de radicale uitstraling van Lieberman. Zij is op de hoogte van Clintons voorkeur voor ”agressieve diplomatie”. Dat zou de Kadimaleider tot bezinning moeten brengen. Niet alle partijgenoten onderschrijven trouwens haar afwijzing van Netanyahu. Het gerucht circuleert dat Netanyahu met zijn uitdagende akkoord met Yisrael Beiteinu juist beoogt tot hernieuwd overleg met Kadima te komen.
Welke coalitie er dan ook aantreedt: zij zal het niet makkelijk krijgen. Israël heeft fors onderhandeld met de Palestijnen over het wederzijds vrijlaten van gevangenen. Dat is mislukt. Hamas schroefde de eisen steeds hoger op. Volkenrechtdeskundigen en mensenrechtenactivisten vragen een onderzoek naar oorlogsmisdaden door Israëlische militairen en Palestijnse strijders tijdens het Gazaconflict. De nieuwe ploeg in Jeruzalem zal regelmatig de wereldopinie trotseren.
Inmiddels is de achttiende Knesset met zijn 31 nieuwe leden geopend. Een koor zong een van Davids psalmen. Veel jaren na diens aftreden klonk een deel van een rede van David Ben Gurion. Het oudste parlementslid sprak een gebed uit voor het welzijn van de staat en de regering. En president Peres sprak de hoop uit op een oplossing van de problematiek van Israël en de Arabieren. Hij zei bovendien uit te zien naar een nationale regering. Dat is verstandig.
