Ze werden het ook eens over vangstbeperkingen voor de met uitsterven bedreigde kabeljauw en voor de voor Nederland belangrijkste soorten tong en schol. Staatssecretaris Odink sprak van een historisch moment.

Maar de maatregelen zijn lang niet zo ingrijpend als waarop de verantwoordelijke EU-commissaris, Fischler, inzette. Eind mei presenteerde hij draconische voorstellen voor een groener visserijbeleid door een beperking van de vangstcapaciteit. De Europese vissersvloot van bijna 100.000 schepen moest fors inkrimpen. Van de 220.000 directe arbeidsplaatsen zouden er tienduizenden verdwijnen.

Dat plan is onder druk van de zuidelijke lidstaten en Ierland („vrienden van de visserij”) flink verwaterd. Ook de Britten en de Denen, die de meeste kabeljauwvissers hebben, droegen hun steentje bij om de vangstvoorstellen te ondergraven. Daarvan profiteren de Nederlandse platvissers nu mee.

Zo mag er aan Noordzee-tong en -schol in 2003 bijna evenveel als dit jaar opgevist worden. Voor tong is het 15.850 ton (2002: 16.000 ton), ofwel een verschil van 1 procent. Voor schol gaat het om 73.250 ton (2002: 77.000 ton), een daling van 5 procent.

Wat kabeljauw betreft zag Fischler vorige maand af van een vangstverbod, waarvoor biologen pleiten, omdat hij dat de kabeljauwvissers niet wilde aandoen. Uiteindelijk mag er aan Noordzee-kabeljauw 27.300 ton worden opgevist, een vangstreductie van 45 procent ten opzichte van de 50.000 ton dit jaar. Vooral de Britten vochten hier hard voor, aldus staatssecretaris Odink.

De voorstellen waren de afgelopen dagen al in een voor Nederland gunstige zin aangepast. De Deense minister Fischer Boel, die het overleg voorzit, en EU-commissaris Fischler presenteerden vrijdag aan het begin van de dag nadere wijzigingen in hun oorspronkelijke plannen, met de bedoeling een doorbraak te bewerkstelligen in de afgelopen maandag reeds aangevangen onderhandelingen.

Voor de betrokken sector in ons land zijn vooral de vangsthoeveelheden voor tong en schol van belang. Aanvankelijk zette Fischler in op een reductie van het quotum voor tong uit de Noordzee van 16.000 ton in 2002 tot 13.500 ton in 2003. Eerder deze week veranderde hij dat in 15.400 ton en vrijdag bood hij 15.850 ton. Wat schol betreft hanteerde de Unie dit jaar een maximum van 77.000 ton. De laatste versie voor 2003 voorzag in een verlaging van het plafond tot 73.250 ton.

De Oostenrijkse EU-commissaris eiste in ruil voor deze concessies harde afspraken over een zogenaamde zeedagenregeling. Vissers die tong en schol uit het water halen, zouden niet meer dan vijftien dagen per maand buitengaats mogen verblijven. Voor kabeljauw wil Brussel een streep trekken bij negen dagen.

Fischler deed vrijdag eerder op de dag nog een handreiking in de richting van de zuidelijke lidstaten en Ierland, die zich verzetten tegen de beoogde sanering van de vloot en het daaruit voortvloeiende verlies van tienduizenden arbeidsplaatsen. Hij was al bereid twee jaar langer, tot 2005, overheidssteun toe te staan voor het bouwen van schepen tot 100 brutoton. In een poging een deal te forceren, accepteerde hij vervolgens een limiet van 400 ton. Een groot deel van de vissersvaartuigen in de EU heeft een omvang beneden die grens.