Sinds een week rijdt er elke nacht een nieuwe trein van Amsterdam naar het Zwitserse Zürich en tegelijk één in omgekeerde richting. De Pegasus vertrekt ’s avonds even voor halfnegen uit Amsterdam en komt de volgende morgen rond kwart over acht in Zürich aan. In tegenovergestelde richting liggen de begin- en aankomsttijd ongeveer vijf kwartier later.

NS Internationaal exploiteert de nieuwe trein in een samenwerkingsverband met CityNightLine (CNL), een Zwitserse dochter van de Deutsche Bahn (DB). Zelfstandige exploitatie van nachttreinen zit er voor de internationale poot van de NS niet meer in. De Schweiz-Expres naar Basel en de Donauwalzer naar München en Wenen verdwenen uit het aanbod, net als de Alpen Express en de autoslaaptrein. Exploitant Euro Expres Trein Charter (EETC) uit Delft huurt dit winterseizoen wel rijtuigen van NS Internationaal en biedt -vergeleken met weleer- een uitgeklede dienstregeling aan richting sneeuw.

De nieuwe nachtverbinding Nederland-Zwitserland is onderdeel van een „redelijk nachtnet” van CityNightLine, zegt Ellie Eggengoor, projectleider Exploitatie CNL. CNL verbindt Zürich rechtstreeks met Dresden, Berlijn, Hamburg en Dortmund, en rijdt ook een nachttrein tussen Wenen en Dortmund. Wie vanuit Nederland naar Wenen wil, moet overstappen in Frankfurt, omdat de rechtstreekse Donauwalzer werd geschrapt.

Pollux
Tegelijk met de Pegasus rijdt ook de Pollux het hele jaar door. De vertrektijd in Nederland is dezelfde, het eerste deel van de reis zijn de beide treindelen gecombineerd. In Duitsland (na Oberhausen) wordt de trein gesplitst en kiest de Pollux de route via Stuttgart en Ulm naar München. Op vrijdagavond en zaterdag rijdt deze trein nog verder naar de populaire wintersportbestemming Garmisch-Partenkirchen in Zuid-Duitsland, maar hij doet dat alleen van 20 december tot en met 15 maart. In omgekeerde richting geldt hetzelfde, maar dan een avond later omdat alle verhuurders van wintersportaccommodaties de zaterdag als wisseldag hanteren.

Volgens Eggengoor zijn de nieuwe nachtverbindingen echter met nadruk niet alleen voor de vakantiemarkt bedoeld. Die eenzijdigheid betekende immers de nekslag voor treinen als de Alpen Express en de Auto Slaap Expres. Treinmaterieel dat slechts een kwart van het jaar dienstdoet, brengt z’n geld niet op. Voor beide op zichzelf populaire vakantietreinen gold dat het materieel na tientallen jaren gebruik versleten was. Investeren in nieuwe treinen bleek onverantwoord, want dat geld is nooit meer terug te verdienen.

De nieuwe verbindingen Amsterdam-Zürich en Amsterdam-München gelden voorlopig voor een jaar, zegt Eggengoor. NS Internationaal heeft wel het voornemen om er daarna mee verder te gaan, maar eerst moet blijken of het animo wel groot genoeg is. Voor 2003 mikt het bedrijf op 85.000 reizigers. Als de verwachtingen worden waargemaakt, wacht de reiziger vanaf december van dat jaar de grote verrassing waarmee CNL nu al goede sier maakt op het Duitse deel van het nachtnet.

Gelikt
In de gelikte folder van CityNightLine die sinds kort op de grotere stations in de rekken hangt, valt te lezen en te zien dat de nachtreiziger over een jaar écht een grote stap voorwaarts maakt in comfort. Want NS Internationaal mag de nieuwe verbinding op dit moment al presenteren als „moderne kwaliteitsnachttrein”, de formule is nog immer die van de afgelopen jaren: krapbemeten couchettes -zeker voor wie de ruimte niet voor zich alleen heeft-, een kraan die meestal geen water geeft en een minimaal ontbijtje.

De huidige nachttreinreiziger moet zich nu gewoon nog behelpen, zij het dat het enige nieuwe loungerijtuig dat sinds deze week meerijdt in de Zwitserland-pool wel een belofte inhoudt. Ook nieuw voor de Nederlandse markt zijn de twee rijtuigen per trein met de nieuwe relaxfauteuils waarin de nacht ook wel kan worden doorgebracht. De echte klapper zal echter worden gemaakt als de categorie Deluxe haar intrede doet. Deze rijtuigen voor onder andere de route van en naar Amsterdam worden op dit moment gebouwd in Oostenrijk.

Het concept komt er ruwweg op neer dat de nachtreiziger anderhalf keer zoveel ruimte ter beschikking krijgt, een eigen douche en toilet heeft en een tafel met twee gemakkelijke stoelen. De gestroomlijnde uitvoering van de toekomst zoals die op de foto’s blinkt, staat net zover af van de huidige kwaliteit van nachttreinen als een vandaag aangeschafte caravan afstaat van een exemplaar uit de vroege jaren zeventig.

Hotelgids
De prijzen van een Deluxe-kaartje staan in de folder voor 2003 al vermeld, 195 (Double) en 269 (Single) euro per persoon en per enkele reis, voor het hoogseizoen nog een paar tientjes meer. Met verschillende kortingsmogelijkheden -onder andere voor vroegboekers en samenreizers- vallen de prijzen hier en daar flink te drukken. Wie evengoed blijft aanhikken tegen de prijs, doet er goed aan een hotelgids met prijslijst van Zürich in zijn afwegingen te betrekken. De CityNightLine-kwaliteit kan vanaf 2003 op onderdelen concurreren met een middenklassehotel waarvan de prijzen per nacht gepeperd zijn, zoals alles in Zwitserland in het algemeen en Zürich in het bijzonder voor een Nederlandse consument bijzonder prijzig is.

In de Kortweg-stedengids van NS Travel Group staat Zürich als verrassend veelzijdig omschreven, en dat is de waarheid. Dat geldt niet alleen voor de donkere winterdagen, maar het hele jaar door. Wel moet gezegd zijn dat Zürich in de donkere tijd rond de zonnewende er heel bijzonder uitziet met -bijvoorbeeld- 21.000 lampjes die de winkeliersvereniging van de Bahnhofstrasse eind november heeft opgehangen in een van de toonaangevende winkelstraten van Europa.

Kerkenpad
Maar Zürich heeft veel meer te bieden dan winkelen. Het gebied rond het Hauptbahnhof en het station zelf, met z’n ondergronds winkelcentrum, zijn al zeer de moeite waard. Wie het kan betalen, kan gerust een week doorbrengen in de stad zonder zich een moment te vervelen. Voor de lezer van deze krant ligt een ruimbemeten ”kerkenpad” door Zürich voor de hand. Augustinerkirche, St. Peter, Fraumünster, Predigerkirche en Grossmünster vragen om een bezoek.

Van het interieur van de Fraumünster zullen vooral de prachtige gebrandschilderde ramen (1970) van Marc Chagall meegaan in de herinnering. De Grossmünster, aan de overkant van de snelstromende Limmat, is de grootste romaanse kerk van Zwitserland en was oorspronkelijk gewijd aan de stadsheiligen Felix en Regula. In het sobere interieur predikte Zwingli (1484-1531) de leer van de Reformatie, na diens dood op het slagveld bij Kappel nam Heinrich Bullinger die taak over. De sporen van beide hervormers zijn goed na te gaan in en rond de Grossmünster. Voor het officiële monument van Ulrich Zwingli moet de bezoeker weer afdalen richting rivier: achter de Wasserkirche kijkt het bronzen beeld van de hervormer van Zwitserland richting de Zürichzee.

Voor meer informatie: www.MySwitserland.com, www.citynightline.nl of www.ns.nl/internationaal. E-mailadres voor informatie: info.nl@switserland.com.