Met één hand valt niet te applaudisseren
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton, is terug uit China. Misschien enigszins enthousiast. De VS en China gaan samen hun best doen voor de wereldeconomie en het klimaat. De economie heeft voor Obama en Clinton meer prioriteit dan mensenrechten. Een Chinees spreekwoord zegt: Je kunt niet applaudisseren met één hand. Nu Hillary Clinton de mensenrechten niet ter sprake bracht, ontbreekt een van de twee handen voor applaus.
Clintons keus is herkenbaar. De woorden ”Al wat iemand heeft, zal hij geven voor zijn leven” zijn nog altijd actueel. Iemands interesse in eigen welvaren is vaak groter dan in dat van een ander. Dat geldt zowel individueel als politiek. Volgens een vorig jaar gehouden peiling zouden de meeste Nederlandse gevers eerder willen bezuinigen op vakantie dan op giften voor goede doelen. Als echter de recessie doorzet, zal blijken dat er minder binnenkomt voor ontwikkelingswerk.Toch valt dat ontbreken van die ene hand voor applaus –Clintons verzuim om over mensenrechten te spreken– haar zwaar aan te rekenen. Een door haar eigen ministerie uitgebracht rapport zegt immers dat de situatie in China aanmerkelijk verslechterde. Dat duidt op vervolging van dissidenten uit de Tibetaanse minderheid. Ook rond het spektakel van de Olympische Spelen vorig jaar was er echter sprake van toenemende en grove schending van mensenrechten.
China treedt overigens niet alleen hard op tegen christenen, maar ook tegen journalisten. Persvrijheid is van groot belang. Als de overheid journalisten geen vrijheid biedt tot objectief, waarheidsgetrouw weergeven van feiten, creëert dat zeker in het buitenland een verwrongen beeld van wat er werkelijk gebeurt. Zo werkt dat in China. Communistische regimes camoufleren de beroerde realiteit. Vaak zo knap dat westerlingen leugens voor waarheid aanzien.
Internationale organisaties als Verslaggevers zonder Grenzen en Amnesty International zijn boos over Clintons zwijgen. Voor ze minister werd toonde ze betrokkenheid bij de vrijheid van meningsuiting. Door nu te zwijgen, zegt Verslaggevers zonder Grenzen, doet zij alsof ze machteloos is. Zo is het niet. Als de VS in het verleden druk uitoefenden, hielp dat wel om Chinese gevangenen of gewetens-bezwaarden vrijheid te bezorgen.
Tijdens de discussies over wat Clinton in China wel of niet heeft gezegd, komt telkens ter sprake dat China de grootste schuldeiser is van de VS. Het Aziatische land kocht maar liefst 700 miljard dollar aan Amerikaanse staatsobligaties. Op internet vallen grapjes te lezen. Zoals: de VS vormen de nieuwste provincie van China. Of: de VS krijgen de status van Hongkong. Dat zal zo’n vaart niet lopen. Toch blijkt in de hele affaire hoe groot de macht van het geld is.
Hillary Clintons man stuurde de VS al in de jaren 90 in hetzelfde spoor. Als een land de status heeft van meestbegunstigde handelspartner kan het tegen het laagst mogelijk tarief exporteren naar de VS. China kreeg die positie in 1993. Zo ontkoppelde Washington profijt en principe. Clintons keuze weerspiegelt iets van het gezegde: Beter een diamant mét een scheurtje dan een gaaf bergkristal. China’s macht groeit. Gods kerk heeft gelukkig een andere Beschermer.
Clinton zal begin maart ook het Midden-Oosten bezoeken. Ze bezoekt Israël en de Westelijke Jordaanoever. Ook neemt ze in Egypte deel aan een internationale conferentie over de wederopbouw van de Gazastrook. Ooit schreef iemand: De Midden-Oosten-politiek van de VS hinkt op twee gedachten: enerzijds Israël en anderzijds olie. Welk gezicht zal Washington tonen? Geeft de minister opnieuw voorrang aan de economische belangen van Amerika?
