President Peres wees Likudleider Netanyahu aan als formateur. De nieuwe regenten moeten ervoor zorgen dat Israël een veilig, bewoonbaar en bewust Joods land blijft. Maar Peres beoogt een kabinet dat aanstuurt op het vormen van een Palestijnse staat die zich gedraagt als goede buurman. De Arabier Saeb Erekat maakte echter op voorhand duidelijk dat daar niets van terechtkomt. De PLO-leider fungeert trouwens ook als hoofd van de onderhandelaars van Fatah.Het blijkt niet simpel een coalitie te vormen. Bij de verkiezingen behaalde Kadima 28 zetels. Likud telt er 27. Avoda, de Arbeidspartij, kreeg 13 stoelen in de Knesset. Zij vormen een meerderheid. Kadima noch Arbeidspartij is gebrand op samenwerken. Orthodoxe partijen als Shas, Verenigd Thora Judaïsme en Jewish Home kunnen met 19 zetels dienen als ‘gatenvuller’. Arabische partijen zijn niet in tel. Dus Netanyahu heeft het niet gemakkelijk.

Dat de Arbeidspartij voor de eer bedankt, valt te begrijpen. Een verliezer kan beter eerst de wonden likken. Het is niet wijs direct weer op het pluche te kruipen. Maar waarom wil Kadimaleider Livni in de oppositie? Zij zou alleen met Likud willen samenwerken als er sprake zou zijn van een roulerend premierschap. De vraag valt te stellen wat de niet voor een kleintje vervaarde Livni beoogt. Gaat het haar om het welzijn van haar aangevochten land? Of om een functie?

Likud wil geen roulerende premier. De reden ligt voor de hand. Zo’n constructie is uitsluitend acceptabel, als die twee personen met één tong zouden spreken. Dat ziet Netanyahu waarschijnlijk niet zitten. Het is te optimistisch. Joden zijn nu eenmaal in staat zelfs over een strootje te struikelen. Dat heeft de historie bewezen. Tot elke prijs moet de formateur van een nieuw kabinet voorkomen dat de Israëlische regering binnen een paar maanden opnieuw valt.

De neuzen van Netanyahu en Livni staan niet helemaal naar één kant. Tijdens een gesprek met een delegatie van Joden uit de VS zei de Likudleider recent dat hij luchtverkeer en grenscontroles in eigen hand wil houden. Hij zal geen eenzijdig terugtrekken meer accepteren. Hij beschouwt het gebeuren in de Gazastrook als bewijs dat zoiets niet werkt. Livni zegt echter –dat lijkt ‘soepeler’– dat een onafhankelijk Israël alleen mogelijk is als haar land gebied afstaat.

Netanyahu doorziet het streven van veel Arabieren: Israël van de kaart vegen. In een gesprek met de Britse televisie beantwoordde hij de vraag waarom meer Palestijnen dan Israëliërs sneuvelden in de strijd rond de Gazastrook. Hij zei dat ook tijdens de Tweede Wereldoorlog meer Duitsers omkwamen dan Amerikanen en Britten. Omdat Duitse agressie de oorlog veroorzaakte. De Likudleider doorziet de Palestijnse plannen. Dat bemoeilijkt kabinetsformatie.

Als Netanyahu vastloopt, krijgt Livni mogelijk als nieuwe formateur een kans Yisrael Beiteinu bij de formatie te betrekken. Die partij is goed voor 14 zetels. Kadima heeft al met leider Lieberman gesproken. Likud zou dan buitenspel kunnen raken. Het is een schrale troost dat de Palestijnse president Abbas er niet in slaagt het eens te worden met Hamas. Maar het is tragisch dat Israël beter appels kan verkopen aan Syrië dan een regering vormen.