Boiko Borisov begon als communist. Als jonge vuurwerkmaker genoot hij zo veel vertrouwen van de partij dat die hem tegen de inheemse Turken inzette. De leden van deze nationale minderheid werden Slavische namen opgedrongen. Ook mochten zij geen Turks spreken.Na 1989 stond Borisov als eigenaar van een particuliere beveiligingsdienst zowel de voormalige leider van ’s lands communistische partij (CP), Todor Zjivkov, als de vroegere tsaar Simeon II terzijde. Naar verluidt zaten Borisov en Zjivkov gezamenlijk aan de beeldbuis gekluisterd ten tijde van de anticommunistische demonstraties voor de Alexander Nevskikathedraal. De trouw van Borisov jegens Zjivkov ging zo ver dat hij in 1998 diens begrafenis bijwoonde. Nog in 2001 was Borisov evenzeer aanwezig bij de onthulling van een gedenkteken voor Zjivkov.

Zowel van de ex-CP-chef als van de ex-tsaar heeft Borisov de eerste politieke lessen kunnen leren. Van de eerste hoe je met goedkope leuzen de bevolking amuseert, van de tweede hoe je linkse en rechtse kiezers met een populistisch programma aantrekt. En passant werden zakenman Borisov contacten met de onderwereld nagedragen.

Toen Simeon in 2001 als premier aantrad, belandde Borisov als tweede man op het departement van Binnenlandse Zaken. In deze nieuwe functie was hij in het geval van misdrijven meteen ter plekke. Niets was belangrijker voor hem dan voor camera’s en microfoons als de onvermoeibare Zorro te poseren.

In 2005 aanvaardde Borisov het burgemeesterschap van de miljoenenstad Sofia. Vroeger heerste daar de anticommunistische SDS (Unie van Democratische Krachten). Een jaar later, in 2006, richtte Borisov een eigen partij op, GERB (Burgers voor een Democratische Ontwikkeling van Bulgarije).

Maar dat is voor de ambitieuze burgermeester nog lang niet het einde van zijn carrière. Hij wil, koste wat het kost, minister-president worden. In de opiniepeilingen ligt de GERB op 23 procent van de stemmen of zelfs nog een paar procent hoger. De regerende socialisten blijven daar duidelijk onder.

Tot de volgende stembusronde medio dit jaar heeft de GERB nog grote successen nodig om de loopgravenoorlog tegen de socialisten, haar zwaarste concurrent, te doorstaan. De beste hulp voor de GERB zijn de fouten van het zittende kabinet. Haar grootste zwakte is de onberekenbaarheid van Borisov. Diens directe politieke entourage stamt ondertussen uit de meest uiteenlopende kampen. GERB-leiders komen vooral uit het vroegere communistische establishment. Al geruime tijd kiest de partij van Borisov evenwel de zijde van de conservatieven.

De GERB stelt het zonder eigen krant. Borisov leest trouwens sowieso nauwelijks dossiers of boeken. Daarvoor ontbreekt hem vanwege zijn veelvuldige sport- en intensieve persactiviteiten eenvoudig de tijd. Tot zijn favoriete lectuur hoort in elk geval Karl May. En het medium televisie beschouwt Borisov als het belangrijkste forum om kiezers te winnen. Spontaan breekt hij in bij ontbijtshows. Bijvoorbeeld om de ideeën van de een of andere professor van commentaar te voorzien. Even spontaan sprak hij een televisiepresentatrice als „meisje” aan. Zij hoorde van hem in welke volgorde Borisov voortaan geïnterviewd wilde worden.

Media zijn natuurlijk niet alles in de politiek. Wie ze bij zijn opgang aan zijn zijde vindt, treft ze weer bij een neergang. Hoe dit zij, momenteel staan de deuren van veel Bulgaarse televisiestudio’s voor Borisov wagenwijd open.

Sedert 2007 is de GERB lid van de Europese Volkspartij (EVP), het bondgenootschap van EU-conservatieven, de grootste fractie in het Europees Parlement. Nog maar luttele maanden geleden heeft de Duitse bondskanselier Angela Merkel Borisov ook ontvangen. Dat zou hem nauwelijks meer stemmen opleveren, hield een Bulgaarse televisiejournalist de vereerde Borisov onmiddellijk voor. Voor de EVP geen beletsel om duidelijk in te zetten op bondgenoot GERB in Bulgarije.

Het heeft er de schijn van dat de conservatieven in het ‘oude’ Europa de nieuwe conservatieven in Zuidoost-Europa niet willen overvragen met hoge eisen. Ze verwachten van de GERB waarschijnlijk slechts een kleine adhesie aan de conservatieve waarden.s Daarenboven ziet Borisov zelf geen groot verschil tussen zijn partij en de Duitse CDU respectievelijk CSU. Kortgeleden verklaarde hij tegenover Duitse bezoekers dat de GERB in wezen een Duitse partij is.

Natuurlijk kun je de talloze verbale oprispingen van Borisov met de nodige korreltjes zout nemen. Denk bijvoorbeeld aan zijn beschuldiging aan het adres van de Bulgaarse socialisten dat die hem met zwarte magie bestrijden. Of aan zijn droom van een megastad die van Sofia tot aan Plovdiv reikt. Politiek gesproken schiet je met al deze ongecontroleerde uitlatingen niets op. Ondertussen verraden zij veel van de gedachtewereld van deze politicus.

Dr. Heinz Brahm is Bulgarijespecialist in Duitsland.