De beroering ontstond toen de paus de excommunicatie van bisschop Williamson ophief. Williamson staat bekend als een ontkenner van de Holocaust. Volgens Williamson hebben er in de Tweede Wereldoorlog geen gaskamers bestaan. Hij spreekt ook tegen dat nazi-Duitsland 6 miljoen Joden heeft vermoord. Het zouden er hooguit 300.000 zijn geweest.Velen binnen de Rooms-Katholieke Kerk stonden op hun achterste benen. Ook de media lieten zich niet onbetuigd. „Hoe is het mogelijk dat uitgerekend een Duitse paus een Holocaustloochenaar begenadigt?” vroeg het Duitse weekblad Der Spiegel. Het magazine kon de paus niet volgen. En dat is eigenlijk niet zo verwonderlijk.

Kerkelijke insiders stellen dat de paus de relatie wil versterken met Sint Pius X, de uiterst conservatieve broederschap waartoe bisschop Williamson behoort. Behalve Williamson werden er nog drie Piusbisschoppen gerehabiliteerd.

„Waarom wilde de paus met alle geweld de relatie met een kleine groep herstellen? Kon hij niet voorvoelen dat hij grote delen van de wereldbevolking hierdoor van zich zou vervreemden?” vroegen veel leden van de Rooms-Katholieke Kerk zich verbijsterd af.

Intussen probeerde het Vaticaan de ontstane schade te herstellen. Vaticaanwoordvoerder Federico Lombardi: „Wie de Holocaust ontkent, weet niets van het mysterie van God of het kruis van Jezus. Het is extra ernstig indien de ontkenning komt uit de mond van een priester of een bisschop.”

Ook de paus zelf zei iedere ontkenning van de Holocaust te veroordelen. Hij voegde eraan toe dat de shoah de mensen aanzet tot nadenken over de onvoorziene kracht van het kwaad, wanneer die het hart van de mensen verovert.

Stuk voor stuk prachtige uitspraken, maar Williamson liet men niet vallen. Tot gisteren dan. Waarschijnlijk is het de inbreng van bondskanselier Merkel geweest die het Vaticaan tot inkeer heeft gebracht. Merkel zei dinsdag in bijzonder scherpe bewoordingen dat het ontoelaatbaar is dat „door een beslissing van het Vaticaan de indruk ontstaat dat men de Holocuast zou kunnen ontkennen.”

Het proces om de „diepe wond te genezen die deze crisis de katholiek-joodse dialoog heeft toegebracht” kan nu beginnen, zei een woordvoerster van de Amerikaanse Vereniging van Holocaustoverlevenden en hun Nakomelingen.

Het is spijtig dat het zover heeft moeten komen, want dit was absoluut niet nodig. Kenners van het Vaticaan zien de onhandige manoeuvre als een bevestiging van Benedictus’ wereldvreemdheid. De man is theologisch onderlegd, maar zou van de grote wereld niet zo veel weten. Deze uitglijder zou dan passen bij de in 2007 gemaakte opmerking dat protestantse kerken geen echte kerken zijn.

Is de paus werkelijk zo wereldvreemd? Misschien is dat inderdaad het geval, al lijkt het uiterst merkwaardig. Heeft hij bovendien geen mensen om zich heen die hem adviseren?

Het blijft moeilijk te verteren dat een man die zich de plaatsvervanger van Christus op aarde noemt zo onhandig optreedt, en dat is dan nog zacht uitgedrukt.

Sommigen suggereren dat de paus beter kan aftreden. Dat zal ijdele hoop zijn. Het is in het verleden van de Rooms-Katholieke Kerk nog maar één keer eerder gebeurd dat een paus van zijn troon stapte. Dat was in 1294.

Reageren aan scribent? refdag@buza.nl.