Die band moet prins Bernhard gehad hebben met zijn dochters. Dat heeft Beatrix mede gemaakt tot de krachtige persoonlijkheid die ze geworden is. Bij Juliana werd de vaderband echter overschaduwd door de krachtige invloed van haar moeder.Hofmans
In het boek van Fasseur, ”Juliana en Beatrix”, staat een prachtige foto van een trotse vader met drie dochters. Hij, een sigaret losjes in de hand, vertederd kijkend naar zijn kroost. Zij genietend van beschuit met muisjes: er is een prinsesje geboren. De foto getuigt van gezinsgeluk. Toen het nieuwe prinsesje opgroeide en haar oogkwaal openbaar kwam, werd om haar welzijn Greet Hofmans in de familie ingevoerd. Door de invloed van deze vrouw op de koningin werd de familie verdeeld in twee kampen. De meisjes kozen voor de vader. En de moeder was eenzaam en alleen.

Hoe kon het toch zover komen, daar op het paleis in Soestdijk? Wat maakt dat een verstandige vrouw als koningin Juliana zich zo laat meeslepen door een volksvrouw, die beweert een zieneres te zijn, een doorgeefster van ”Boven”? Hoe wist Hofmans de koningin zo vergaand te beïnvloeden in haar politieke en religieuze denkbeelden, ondanks het feit dat de verwachte genezing van Marijke uitbleef? En waarom ruilt Juliana haar huwelijks- en gezinsgeluk in voor de vage en onwerkelijke adviezen van deze slimme vrouw? Want het huwelijk liep niet spaak op de liefdesescapades van Bernhard. Uiteindelijk werden die door Juliana geaccepteerd. Nee, de verwijdering tussen haar en haar man en kinderen had vooral te maken met de invloed die Hofmans op haar uitoefende en het onvermogen van Bernhard en de dochters om daar een einde aan te maken. Opvallend is dat Wilhelmina de partij van haar dochter koos. En daarmee ook bij de kleinkinderen in het vijandige kamp werd ingedeeld. Oma Armgard woonde in een kasteel in het plaatsje Warmelo, oma Wilhelmina woonde op het ’koude’ Loo.

Roeping
Hoe komt het toch dat Juliana zich zo liet beïnvloeden door deze slimme zieneres? Het heeft niet te maken met de relatie met haar vader, van wie ze veel hield, maar met de band die ze had met haar moeder. Wilhelmina was een sterke vrouw. Iemand die er vaak alleen voor gestaan had. En dat niet alleen nadat haar man overleden was. Al jong koningin geworden, getrouwd om getrouwd te zijn, zich bewust van haar ambt en haar verantwoordelijkheid voor het voortbestaan van het koningshuis: er moest straks wel een troonopvolger zijn. Die kwam: Juliana, de dochter des vaderlands. Juliana groeide op als enig kind, in een koninklijke omgeving, met besef van haar hoge roeping. Ze wist: ik kan niet gewoon zijn. En tegelijk: ik mag niet falen. Moeder Wilhelmina maakte beide zaken waar. En hoe, ze was een eikenboom van een vrouw. Maar onder een eikenboom, dat weet iedereen, groeit het niet zo goed. Juliana werd een onzekere vrouw, die veel bevestiging nodig had en steeds weer de drang had om gewoon te zijn te midden van gewone mensen. En daarom faalde zij voortdurend. Want een koningin is niet gewoon, moet zekerheid uitstralen en moet er ook voor iedereen zijn.

Het zullen moeilijke jaren voor haar geweest zijn, die jaren vijftig. Fasseur omschrijft haar als eenzaam en alleen.

Moed
Het is een wonder dat het toch nog goed is gekomen met het Nederlandse koningshuis. En dat het juist de gereformeerde gezindte was, die de koningin een warm hart bleef toedragen. Want ook al noemden Wilhelmina en Juliana zichzelf gelovig, hun geloof had niet zoveel van doen met datgene wat in de gereformeerde kerken alhier geleerd wordt…

Dat het nog goed gekomen is, heeft mede te maken met de wijze waarop koningin Beatrix haar ambt vervult. Ik vind haar een moedige vrouw.

Het getuigt van moed dat zij toestemming gaf om de archieven te openen en de zwarte bladzijde van de geschiedenis van haar ouders te publiceren.

Het getuigt van moed dat zij in een tijd van gezagsloosheid het koningschap weer een ietwat formele en afstandelijke invulling gaf. Het getuigt van moed dat zij trouwde met een ’gewone’ man uit het volk en dat zij vervolgens streed voor ruimte voor zijn ontplooiing.

Het getuigt van moed dat zij, soms heel subtiel, ervan getuigt dat haar verwachting elders ligt, ook al gebruikt zij daarbij niet de woorden van de Statenvertaling.

Het getuigt van moed dat zij na het overlijden van haar man verder ging met de uitoefening van haar ambt, waardoor ze haar kinderen de gelegenheid gunde voor nog wat privégeluk.

Ik heb de neiging om een driewerf hoera aan te heffen voor deze dochter van Juliana, moeder des vaderlands. Ik bedwing me. Wel neem ik de gelegenheid te baat haar van harte te feliciteren met haar verjaardag en haar de nabijheid van de God des Levens toe te wensen voor het toekomende. Mijn bede is dat zij mag regeren en leven vanuit de intentie en met de troost van Psalm 71.

Reageren aan scribent? welbeschouwd@refdag.nl.