Kun je nog gewoon zingen?
Dagblad Trouw gaat mensen die artikelen zomaar op hun website zetten aanpakken. Trouw heeft een bedrijf ingeschakeld, Cozzmoss, dat de klus gaat klaren. Bedrijven en stichtingen die „zonder goedkeuring” artikelen overnemen, zullen aangepakt worden, zoals sommige sites die „stelselmatig” van de Trouwsite kopiëren. En „goedwillende webloggers” krijgen een waarschuwing, kondigde de adjunct-hoofdredacteur vorige week aan.
Webloggers zijn er tegenwoordig in overvloed. Sinds internet de wereld heeft veroverd, lijkt het aantal schrijvers, filmers en fotografen alleen maar toegenomen. Het is natuurlijk leuk een eigen site te hebben, of een eigen profiel op Hyves. Alleen wordt, vanuit de weblogger gezien, de pret behoorlijk bedorven door het auteursrecht. Even een foto ergens vandaan plukken, daar is toch niets mis mee?Eenzelfde gevoel is voorstelbaar in de wereld van de amateurmuziek. De recente artikelen in deze krant over rechten in de christelijke koorwereld gaven her en der de reactie: Kun je straks nog gewoon lekker zingen, zonder te verdrinken in een gigantische, onoverzichtelijke papierwinkel? Moet je werkelijk iedereen betalen: de tekstschrijver, de componist, de arrangeur, de uitgever, de uitvoerder? Wordt dit allemaal niet te ingewikkeld?
Een organist stelde op een internetforum vragen als: Mag je muziek die niet meer verkrijgbaar is dan wel kopiëren? Wat te doen als je composities speelt tijdens de openstelling van de dorpskerk en mensen lopen in en uit, terwijl er geen programma op papier is? Of wat te doen met een voorspeelmiddag van de plaatselijke muziekdocent en zijn leerlingen? Om vervolgens te verzuchten: „U voelt inmiddels wel aan wat een rompslomp dit zou kunnen geven als iedere amateurmuzikant zich hierover druk moet gaan maken. Er moet wel tijd en vreugde overblijven om gewoon lekker te spelen! Ik denk dan ook dat 99 procent van deze mensen er eigenlijk nog nooit zo over nagedacht heeft en het allemaal wel best vindt.”
Deze speler vertolkt waarschijnlijk de gevoelens van een grotere groep mensen. Er blijven inderdaad allerlei netelige vragen over die om een verdere doordenking vragen. Advocaat mr. P. J. den Boef wees er in zijn opiniebijdrage gisteren in deze krant dan ook terecht op dat de discussie breed gevoerd moet worden. Voordat je als kerkenraad preken op internet uitzendt, voordat je prekenbandjes gaat vermenigvuldigen en verspreiden, dienen de auteursrechtvragen onder ogen gezien te worden.
Intussen zijn de basisregels zo moeilijk niet. Op iets wat een ander gemaakt heeft en wat diens persoonlijke stempel draagt, of dit nu een artikel, een foto, een compositie of een video is, rust het recht van de maker. Dat betekent dat je er in de publieke ruimte, en dus ook op internet, niet zomaar mee aan de slag kunt. De fotograaf van bijvoorbeeld een foto zal toestemming moeten geven om de foto te publiceren in een boek, tijdschrift of op het web. En ook als deze toestemming gegeven is, dient de maker van de foto als bron erbij vermeld te worden. En een artikel op internet kun je niet zomaar integraal op de eigen site overnemen: een introtekst met bronvermelding en doorlinken naar de oorspronkelijke site is dan de regel.
Zo zijn er diverse andere basisregels, die zo ingewikkeld niet hoeven te zijn als men maar de moeite neemt ervan kennis te nemen. Op het web is volop laagdrempelige informatie over auteursrecht te vinden. Wie in Google ”auteursrecht” intypt, komt zo op sites waar veelgestelde vragen worden beantwoord. Voor enthousiaste webloggers en amateurmusici kan het nuttig zijn daar regelmatig rond te kijken.
Jan-Kees Karels Reageren aan scribent? beeldenstorm@refdag.nl.
