Mason heeft een ingewikkeld boek geschreven met meerdere hoofdpersonages en een verhaal dat zich afspeelt in verschillende tijden en werelddelen. Bovendien is de grens tussen fantasie en werkelijkheid niet altijd duidelijk te trekken.Eloise is een Engelse vrouw van middelbare leeftijd. Alhoewel het met de liefde niet wil lukken, maakt zij zeer geslaagd carrière als handelaar in aandelen. Behalve een broer die ver weg woont, heeft ze een bejaarde moeder Joan die ze wegstopt in het dure bejaardentehuis The Albany. Joan is teleurgesteld in het leven en diep in haar hart neemt ze het haar dochter Eloise kwalijk dat zij haar niet in huis wil nemen. Eloise koopt haar schuldgevoel af door met haar moeder op vakantie te gaan naar Zuid-Afrika, het land waar ze als kind is opgegroeid.

Daar stuit Joan op een stuk familiegeschiedenis. Ze krijgt het dagboek van haar grootmoeder in handen. Geertruida Naomi van Vuuren vertelt over de Boerenoorlog en al het leed dat daaruit voortgekomen is. Gretig verdiept Joan zich in haar familiegeschiedenis en ook als ze terugkeert naar The Albany in Engeland lijkt het of ze eerder in het verleden dan het heden leeft. Door middel van zwevende pianopedalen wordt het verleden voor haar geopend en komt ook de geschiedenis die The Albany in zich verborgen houdt, tot leven.

Het verplegend personeel wijt Joans vreemde gedrag aan dementie en behandelt haar als een kind. Doordat de leefwereld van Joan van binnenuit wordt beschreven, leeft de lezer helemaal met haar mee. De afloop van het verhaal is overrompelend.

Een citaat van Philip Larkin voorin het boek illustreert welk uitgangspunt de schrijver heeft gekozen bij het schrijven over deze oude vrouw: „Perhaps being old is having lighted rooms inside your head, and people in them, acting.” De boektitel verwijst daar ook naar.

Mason neemt zijn personages en zijn werk als schrijver serieus. Hij bouwt zijn personages zorgvuldig op, heeft zich uitgebreid verdiept in onderwerpen als dementie, verpleegtehuizen, de Boerenoorlog, osmium (een soort metaal) en de handel in aandelen en weet dit op geloofwaardige wijze in het verhaal te verweven.

Toch heeft ”De verlichte kamers” teveel weg van een kaartenhuis. Je kunt je verwonderen over de constructie van de zinnen, de personages en het verhaal, maar uiteindelijk blaas je er zo doorheen. Het verhaal ontbeert een ziel. De kamers blijven leeg.

Het zou mooi zijn als Mason voor zijn volgende boek de uitdaging aangaat zich te concentreren op één hoofdpersonage en een meer eenvoudige verhaallijn. Wie weet is er dan meer ruimte voor bezieling.

N.a.v. ”De verlichte kamers”, door Richard Mason; uitg. De Bezige Bij, Amsterdam, 2008; ISBN 978 90 234 2787 2; 511 blz.; € 29,90.