Christenvervolging kan iets zijn van lang geleden, uit de tijd van de Vroege Kerk of de Reformatie, waarover we lezen in spannende historische romans. Het kan ook iets zijn van de andere kant van de wereld, bijvoorbeeld in Noord-Korea of Saudi-Arabië, nog heel ver van ons bed.Christenjournalist en onderzoeker Ronald Boyd-MacMillan wil met zijn boek ”Volharden in geloof” vervolging omwille van de naam van Christus dichterbij brengen, niet alleen door aan de hand van de actualiteit in verschillende landen diepgaand te analyseren waar het bij vervolging om gaat, maar ook door aan te tonen dat vervolging een wezenlijk aspect is van het leven van iedere christen. Van niet alle christenen wordt gevraagd hun leven te geven voor de naam van hun Heere, zoals Stefanus, al zijn er ook in onze tijd voorbeelden van martelaren.

In dit boek lezen we over de moord in 2003 op de bekeerde Koerdische taxichauffeur Siwar door een moslimextremist, die zich beriep op een visioen waarin Mohammed hem de opdracht gaf de afvallige te doden. Een ander voorbeeld is de Australische zendeling die met zijn twee zoontjes in 1999 levend werd verbrand in India. De auteur geeft een indringend beeld van het nog te weinig bekende sluipende proces van toenemende vervolging van Indiase christenen. Extremistische hindoegroeperingen, die ook een belangrijke factor in de politiek vormen, trachten daar het leven van christenen onmogelijk te maken. Het beeld van het vreedzame karakter van het hindoeïsme blijkt niet te kloppen.

Vreemd dat je de politiek en de mensenrechtenorganisaties daar zo weinig over hoort. Over China veel meer. Aan de hand van situatie in dat land laat Boyd-Macmillan zien hoe complex het verschijnsel vervolging is. Het gaat allang niet meer vooral om de atheïstische ideologie, zoals in de tijd van Mao. Het is nu de totalitaire staat die elke groepering die zich los van hem organiseert wantrouwt. Verder worden Chinezen die christen worden door hun eigen gezinsleden uitgesloten. De breuk met de heidense religieuze tradities kan voor dorpsgenoten aanleiding zijn om christenen te vervolgen.

Zelfs kan de kerk in China instrument zijn van vervolging. Vervolging kan ook het resultaat zijn van het optreden van corrupte overheidsfunctionarissen die zich ten koste van de gelovigen willen verrijken. Ten slotte noemt de auteur het tactloos optreden van christenen zelf dat aanleiding kan geven tot vervolging.

Elke vijandigheid
De verschillende vormen van vervolging duiden er al op dat de schrijver een ruim begrip van vervolging hanteert. Hij beperkt deze term niet, zoals andere auteurs, tot situaties waarin mensen vanwege hun geloof te maken krijgen met fysiek geweld of gevangenschap. Hij vindt ook de in internationale mensenrechtenverdragen gegeven omschrijvingen van de godsdienstvrijheid ontoereikend als uitgangspunt voor omschrijving van vervolging.

Hij legt terecht de vinger bij het feit dat deze verdragen veelal geïnterpreteerd worden vanuit seculiere vooronderstellingen geen recht kunnen doen aan de volledige bescherming van de uitingen van een Bijbels geloof. Boyd-MacMillan komt zelf tot de volgende definitie: „De vervolging van christenen is elke vijandigheid die vanuit de wereld wordt ervaren als gevolg van de identificatie met Christus. Dit kan vijandige gevoelens, houdingen, woorden en handelingen omvatten.” (blz. 123).

Deze omschrijving is gebaseerd op wat het Nieuwe Testament leert over wat degenen die tot geloof in Christus komen in de wereld kunnen verwachten. Deze ruime definitie maakt duidelijk dat vervolging niet alleen iets is van vroeger of van heel ver weg. Het is ook niet iets wat beperkt is tot het optreden van de overheid. Elke christen, ook in Nederland en in andere westerse landen, heeft ermee te maken. Natuurlijk zijn er belangrijke verschillen in gradatie. De tegenstand die christenen in de seculiere westerse wereld ervaren is van een geheel andere orde dan wat broeders en zusters in Noord-Korea of in India moeten meemaken. Maar toch.

Het is naar mijn mening een belangrijk door de auteur uitgewerkt inzicht dat vervolging hoort bij het leven van een christen in deze van God afgevallen wereld. Zoals staat in 2 Tim. 3:12: „Allen die godvruchtig willen leven in Christus Jezus, zullen vervolgd worden.”

Aangepast aan de wereld
Terecht wijst de schrijver op het feit dat bij veel christenen in de westerse wereld het besef ontbreekt dat zij deel uitmaken van een vervolgde kerk. Zij hebben zich aangepast aan deze wereld en geen oog meer voor de geestelijke strijd die gaande is. Het laatste deel van het boek bevat behartigenswaardige aansporingen om te leren van vervolgde christenen met het oog op de dagelijkse geloofspraktijk.

De Chinese predikant Wang Mingdao, die vanwege zijn geloof langdurig in gevangenschap is geweest en van wie alles is afgenomen, kan ons leren de intensieve omgang met God te zoeken. Gelovigen die een voor hen onbegrijpelijk lijden moeten ondergaan bepalen ons erbij dat wij de toekomst niet in de hand hebben, maar dat wij ons volkomen moeten overgeven aan de Heere. Zij leren ons ook dat het in het leven niet gaat om zelfontplooiing, maar om Zijn eer en heerlijkheid.

N.a.v. ”Volharden in geloof”, door Ronald Boyd-MacMillan; uitg. Boekencentrum, Zoetermeer 2008; ISBN 9789 0239 2268 1; 188 blz.; € 14,90.