Buitenland

Propaganda speelt belangrijke rol in Gaza-conflict

Beide partijen in de oorlog in Gaza gebruiken de media voor propaganda-doeleinden. De waarheid heeft in het Midden-Oosten dan ook altijd twee kanten. Vijf vragen over de berichtgeving rond operatie ”Cast Lead”.

10 January 2009 14:44Gewijzigd op 14 November 2020 07:03
JERUZALEM - Een Israëlische legerofficier, Dagan Wortman, wordt in het bijzijn van zijn collega's begraven. Hij kwam om tijdens de operatie ”Cast Lead". Foto EPA
JERUZALEM - Een Israëlische legerofficier, Dagan Wortman, wordt in het bijzijn van zijn collega's begraven. Hij kwam om tijdens de operatie ”Cast Lead". Foto EPA

Hoe weten we eigenlijk wat zich afspeelt in de Gazastrook?
Israël heeft de Gazastrook hermetisch van de buitenwereld afgesloten. Journalisten mogen het gebied niet in. Officieel omdat dat voor hen te gevaarlijk zou zijn. Maar na de oorlog in Libanon in 2006 lijkt het Israëlische leger liever geen pottenkijkers te hebben bij zijn acties. Eigenlijk weten we dus niet wat er precies gebeurt in Gaza. We moeten het hebben van verklaringen van het Israëlische leger, van hulpverleners van de Verenigde Naties en van woordvoerders van Hamas. Alle drie de partijen zijn niet objectief.Als er geen journalisten Gaza in mogen, hoe kunnen dan de vele tv-stations in de wereld bijna non-stop beelden uitzenden van Palestijnse doden die worden geborgen en gewonden die naar het ziekenhuis worden vervoerd?
Alle internationale tv-stations gebruiken de beelden van Ramattan News Agency (RNA) die nog steeds kan uitzenden vanuit de Gazastrook. Zowel Hamas als Israël laat dit persbureau z’n gang gaan. RNA zegt zelf objectief te zijn, maar dat is zeker niet het geval. Er is geen enkele controle op de montage van de beelden. Wel is een feit dat door grote tv-zenders als CNN dezelfde tv-beelden van RNA talloze malen per dag herhaald worden wat de indruk wekt dat er in de Gazastrook iedere minuut vele doden en gewonden vallen.

Doden en gewonden kun je moeilijk in scene zetten, toch? Die Palestijnen die met zware verwondingen worden afgevoerd naar een ziekenhuis, spelen dat echt niet. Het leven daar is bepaald geen filmstudio.
Wat RNA laat zien, is een weergave van een deel van de werkelijkheid. Het is volstrekt helder dat de Palestijnse bevolking zwaar te lijden heeft onder de strijd in Gaza. Niet minder bekend is dat er in het Midden-Oosten altijd een werkelijkheid achter de beelden zit die een oppervlakkige kijker absoluut niet ziet. RNA is er alles aan gelegen om de indruk te wekken dat Israël maar één doel heeft: het vermoorden van weerloze Palestijnen. De schaarse beelden die het Israëlische leger vrijgeeft, zijn er echter weer op gericht om de buitenwereld duidelijk te maken dat het leger uiterst behoedzaam te werk gaat, juist om burgerslachtoffers zoveel mogelijk te voorkomen. Het totaalbeeld ontbreekt en daarom is het voor de buitenwereld simpelweg onmogelijk zich een goed en eerlijk beeld te vormen van hoe de situatie in de Gazastrook echt is.

Hoe je het ook wendt of keert: Israël schoot op een school waar vluchtelingen ondergebracht zijn en de volgende dag viel het leger zelfs een konvooi met hulpgoederen aan.
Het Israëlische leger voert een guerrillaoorlog in Gaza. Terecht wijzen militaire woordvoerders erop dat veel critici van de operatie Cast Lead hypocriet zijn en zich alleen maar richten op de onschuldigen die slachtoffer zouden zijn van de oorlog die Israël voert met Hamas. Ook in Afghanistan, Irak en Kosovo vonden namelijk vele burgers de dood door fouten van westerse troepen. Maar daar was in de media tot voor kort amper aandacht voor omdat het doel de middelen zou heiligen. Wat betreft de beschoten school en de beschieting van een hulpkonvooi van de VN zijn er vanuit Israel ook andere lezingen. Zo zou Hamas eerst vanuit de school geschoten hebben op Israëlische soldaten, waarna die het vuur beantwoordden. De chauffeur van het VN-transport zou vermoord zijn door sluipschutters van Hamas, zo verklaren medici. Het feit dat het Israëlische leger voor wat betreft de beschieting van de school nogal terughoudend is met het afgeven van verklaringen en de beschuldiging van de VN niet al te stellig ontkent, zou er overigens ook op kunnen wijzen dat de soldaten van Israël inderdaad per ongeluk het vuur hebben geopend op de school. Daarbij vonden tientallen mensen de dood. Feit is dat Hamas er alles aan doet om zich met burgers te omringen, zodat het Israëlische leger zeer omzichtig te werk moet gaan. Ook gebruikt Hamas woonhuizen als opslagplaatsen voor wapens en worden raketten op Israël afgeschoten vanuit woonwijken.

Is Israël bang voor de kritiek die, vooral in Europa, aanzwelt op het optreden van het leger in Gaza?
Europa speelt bij de leiders in Israël geen rol van betekenis. De EU is verdeeld en uit ervaring weten Israëliërs dat ze van de meeste Europese landen niet veel steun te verwachten hebben. Alleen Duitsland wordt gezien als een belangrijke bondgenoot. In Frankrijk wonen veel Joden en daarom zijn ook de banden met dat land voor Israël belangrijk. Het feit dat Nederlandse politici als Harry van Bommel (SP) meelopen in demonstraties waar leuzen geroepen worden als ”Hamas, Hamas, alle Joden aan het gas!” bewijst voor Israël dat ze niets te verwachten heeft van linkse Europese politieke partijen die zich alleen maar opwinden over de mensenrechtensituatie in de Palestijnse gebieden en in alle talen zwijgen als het gaat over diezelfde mensenrechten in de Arabische landen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer