Akkoord over toekomst Antillen
De ontmanteling van de Nederlandse Antillen is weer een stap dichterbij. Nederland, de eilandengroep en Aruba hebben maandagavond in Willemstad hun handtekening gezet onder een akkoord over een nieuwe staatkundige structuur. De bijeenkomst ging gepaard met felle protesten, bedreigingen en een bommelding.
Premier Balkenende, die de rondetafelconferentie leidde, zei na afloop dat er belangrijke afspraken zijn gemaakt om de toekomst van de mensen op de Antillen zeker te stellen. De Antilliaanse premier De Jongh–Elhage gaf ook aan dat het akkoord het welzijn van de bevolking ten goede komt en zal leiden tot een verbetering van onderwijs, gezondheidszorg, sport en cultuur.
Het is de bedoeling dat Curaçao en Sint Maarten verder gaan als zelfstandige landen binnen het Koninkrijk. Bonaire, Sint Eustatius en Saba worden bijzondere gemeenten van Nederland. Wanneer de nieuwe structuur ingaat, is nog niet duidelijk. De Nederlandse Antillen hopen dat alles in 2010 is afgerond. Nederland wil zich echter niet vastleggen op een datum. „Het werk is nog niet af”, zei Balkenende.
Tijdens de conferentie zijn onder meer afspraken gemaakt over de manier waarop de rechtspraak wordt geregeld. Ook wordt gezorgd voor een ’gezonde startpositie’ doordat Nederland onder voorwaarden een groot deel van de schulden van de eilanden overneemt. Het gaat om een bedrag van 1,7 miljard euro, 70 procent van de totale Antilliaanse staatsschuld. Nederland krijgt in ruil daarvoor meer toezicht op de financiën.
Tegenstanders van de veranderingen zijn bang voor een nieuw koloniaal tijdperk waarin Nederland te veel zeggenschap krijgt. Ze uitten hun woede tijdens betogingen. De rondetafelconferentie moest na een bommelding worden verplaatst naar een marinebasis. Bij de demonstraties werden zes mensen aangehouden, onder wie twee Curaçaose politici.
Premier Balkenende vond het „zeer bedenkelijk” wat er allemaal is gebeurd. „Tijdens het Koninkrijksconcert op zondag werd de Antilliaanse gouverneur door demonstranten het leven zuur gemaakt. De Nederlandse zangeres Hind werd tijdens hetzelfde concert uitgefloten. Demonstranten gebruikten davidsterren als protestmiddel. Er was een bommelding. Demonstranten uitten bedreigingen. Dat kan niet de toekomst zijn van Curaçao”, zei Balkenende.
Ook staatssecretaris Bijleveld (Koninkrijksrelaties), die namens Nederland aan de onderhandelingstafel zat, had er geen goed woord voor over dat sommige betogers gele davidsterren droegen. „Volstrekt ongepast”, zei ze. „Volgens mij moeten we blijven uitleggen dat de staatkundige ontwikkelingen veel goeds voor de mensen opleveren. De schuldsanering, de afspraken voor rechtshandhaving. Voor de bevolking betekent het heel veel”, aldus Bijleveld.