„Afghanistan moet meer steun krijgen”
Premier Kok uitte vrijdag na afloop van de ministerraadsvergadering kritiek op het gebrek aan betrokkenheid van de deelnemers aan de donorconferentie voor Afghanistan. „De uitkomst is niet onverdeeld positief", aldus de premier. „Het gevoel van urgentie had groter moeten zijn."
De donorconferentie, die deze week in Berlijn werd gehouden, leverde de Afghanen niet veel meer dan vage toezeggingen op. Toch is het volgens Kok juist nu van groot belang dat Afghanistan in financieel en sociaal-economische zin stevig wordt ondersteund om de overgangsregering een kans te geven.
In januari komt er een vervolg op de donorconferentie. De komende week zal Nederland er zowel op de algemene raad van ministers van Buitenlandse Zaken in Brussel als op de Europese top in Laken op aandringen dat er „heel veel meer wordt gedaan aan Afghanistan", aldus Kok. Zelf behoort Nederland tot de grootste donoren van het land. Gisteren stelde minister Herfkens van Ontwikkelingssamenwerking nog 2,5 miljoen gulden ter beschikking voor een snelle start van het Afghaanse interim-bestuur.
Wat premier Kok betreft houdt „het denken niet op aan de grenzen van Afghanistan." Ook buurlanden hebben volgens hem hulp nodig, in het bijzonder Pakistan, dat al jaren te lijden heeft van de conflictsituatie in de regio. Kok zei het daarbij niet zozeer over de gevolgen van de oorlog te hebben, alswel over de gevolgen van het streng-islamitische optreden van het Taliban-bewind in Afghanistan.
Vredesmacht
Kok verwacht verder dat de Veiligheidsraad binnen enkele dagen tot enkele weken duidelijkheid zal geven over de eventuele stationering van een vredesmacht. Een dergelijke vredesmacht moet waarschijnlijk gaan bestaan uit vertegenwoordigers van een aantal gematigde moslimlanden, aangevuld door andere landen.
Kok wilde zich nog niet uitspreken over de kans dat Nederland zal meedoen aan een dergelijk initiatief. Ons land mag zich als lid van de internationale gemeenschap en vanwege de daaraan verbonden verplichtingen, niet afsluiten van een verzoek. Dat zal serieus in overweging worden genomen, aldus de premier.
Tegelijkertijd wees hij er echter op dat in dit geval het toetsingskader van toepassing is, de randvoorwaarden die Nederland zich gesteld heeft om aan risicovolle vredesoperaties mee te doen. Als er in de opdracht van een eventuele vredesmissie zaken voorkomen die op gespannen voet staan met het toetsingskader, doet Nederland niet mee.
F-16’s
Premier Kok liet zich vrijdag ook uit over de affaire rond de F-16’s, die Nederland slechts voor fotoverkenning ter beschikking zou hebben gesteld aan de Amerikanen voor de strijd tegen het terrorisme. Hij zei maar één Amerikaans verzoek om een Nederlandse bijdrage te kennen, dat door de Nederlandse regering volledig is gehonoreerd. Verder wilde Kok het overleg met de Amerikanen „als vertrouwelijk blijven respecteren."
Wel wees Kok erop dat geen enkel ander land meedoet met bombarderen in Afghanistan. De Britten vechten wel mee, maar zij vuren alleen kruisraketten af. Hij noemde de vraagstelling of Nederland zou willen wegblijven van gevechtshandelingen daarom „merkwaardig."