De nar van Nederland
Voormalig VVD-leider Bolkestein noemde wijlen Pim Fortuyn ooit „de Emile Ratelband van de politiek.” Dat betekende zoveel als: je bent de nar van Nederland. Nu komt de echte Ratelband mogelijk op de plaats waar Fortuyn ooit ook stond: nummer één op de lijst van Leefbaar Nederland. Wie is deze pias die zijn partij in rep en roer brengt?
Ratelband is in Oosterbeek, waar hij woonachtig is, vooral bekend als succesvol ondernemer. Hij heeft diverse horecagelegenheden. De rest van (televisiekijkend) Nederland kent hem vooral als een goeroe die mensen door zijn redenaarstalent kan beïnvloeden om anders in het leven te gaan staan. Hij wil mensen positief leren denken.
Ratelband is een geliefd gast bij tientallen bedrijven, die, à raison van zo’n 20.000 euro per dagdeel, hem inhuren om bijvoorbeeld meer teamgeest bij het personeel te kweken. Ook heeft hij zijn gaven gebruikt om jonge buitenlanders die zich aan de rand van de samenleving bevonden, op het rechte spoor te brengen. Dat blijft niet zonder resultaat. Hij geeft mensen een stuk zelfvertrouwen waardoor ze bepaalde angsten overwinnen. Levende krokodillen, schorpioenen, ratten en spinnen zet hij in om mensen te leren dat ze hun eigen emoties in de hand hebben.
Toch is de methode die Ratelband gebruikt niet geheel van gevaar ontbloot. Hij weet bepaalde krachten los te maken waarvan de herkomst dubieus is. Zo laat hij tijdens zijn sessies waarmee hij het land intrekt, mensen over heet houtskool lopen. Tegelijk moeten ze steeds „koel mos” roepen. Als ze dat doen, zullen hun (blote) voeten niet verbranden.
Vorig jaar raakte een aantal Leidse studenten toch gewond, volgens Ratelband doordat ze de bezwerende formules hadden vergeten. Ratelband doet denken aan het medium Jomanda uit Tiel, maar dan zonder spiritualiteit. De twee hebben wel eens over samenwerking gesproken, maar het is er nooit van gekomen.
Overigens maakt Ratelband er geen geheim van hoe hij te werk gaat. In 1986 kwam hij in aanraking met Anthony Robbins, een Amerikaan die met zijn boek ”Unlimited Power” het zogenaamde neurolinguïstisch programmeren uitwerkt. Kern ervan is dat mensen hun hersenen zo sturen dat ze in het leven bereiken wat ze willen. De Arnhemmer nam deze methode over. Zijn handelsmerk is de met gebalde vuist uitgesproken kreet „tsjakka”, die het tegenovergestelde moet aanduiden van „jakkes.”
Ratelbands kreet is volgens zijn zeggen afkomstig uit Afrika: „Tsjakka was koning van de Zoeloes. Hij werd als een armoedzaaier geboren, maar had de overtuiging dat hij koning zou worden en dat is hem gelukt.”
Het taalgebruik van de entertainer is vaak grof. Tijdens trainingen, seminars en interviews gebruikt hij te pas en te onpas schuttingtaal. (Bastaard)vloeken behoren tot zijn normale woordenschat.
Het positieve denken past Ratelband ook op zijn eigen persoon toe. Tijdens zijn eerste optreden voor Leefbaar Nederland, woensdag in het Noord-Hollandse Akersloot, schroomde hij niet zichzelf „heel goed” te noemen. Naar aanleiding van een boek over relaties dat hij twee jaar geleden presenteerde, beschreef hij zichzelf als „de ideale gozer.” Al zijn ex-vrouwen -dat zijn er zeker drie- zouden daarom bij hem terug willen komen. Deze instelling maakt Ratelband niet geliefd. Enkele jaren geleden werd hij niet voor niets uitgeroepen tot de irritantste man van Nederland.
Verschillende malen is de kandidaat-lijsttrekker in opspraak gekomen vanwege uitspraken over Hitler. Hij bewondert deze Duitser, die 6 miljoen Joden om het leven heeft laten brengen. Ratelband heeft twee schilderijen in bezit die door Hitler zijn gemaakt. Hij vindt het verhaal van de berooide schilder die zijn schilderijen aan de straatstenen niet kwijt kon en mede uit frustratie daarover de wereld terroriseerde, „mooi.”
Hij is ook van mening dat er meer begrip moet zijn voor collaborateurs in de Tweede Wereldoorlog: „Mijn vader was slecht in de oorlog. Hij was bakker. Zei de Wehrmacht: Brood leveren. Wilde hij niet. Hebben ze een pistool tegen zijn kop gezet. Dat heet dan collaboratie. Mijn oude heer blies het brood voor de Duitsers vol lucht en gebruikte de rest om de Joden vreten te geven. Toen de oorlog was afgelopen zetten ze hem in een hok. Niet één Jood heeft toen gezegd: „Hij heeft ons geholpen.””
Ratelband was sinds vorig jaar een bewonderaar van Fortuyn, hoewel hij zijn hele leven PvdA had gestemd. Fortuyn zag in Ratelband geen geschikt politicus. Enkele maanden voor de verkiezingen van mei solliciteerde de communicatietrainer publiekelijk naar een plaats op de LPF-lijst, maar Fortuyn is daar niet op ingegaan.
Leefbaar Nederland biedt hem een herkansing. Maar binnen de partij is veel weerstand, zodat het er vooralsnog op lijkt dat deze actie niet anders afloopt dan de inzameling die Ratelband na de moord van 6 mei op touw zette om het huis van Fortuyn aan te kopen: op niets. Daarop lijken ook zijn politieke uitgangspunten gefundeerd te zijn.