Vakbonden kritisch over rapport-Frijns
Vakbonden en aandeelhouders hebben gisteren teleurgesteld gereageerd op een rapport van de commissie-Frijns, die enkele nieuwe gedragsregels heeft opgesteld voor het bedrijfsleven. Werkgevers kunnen zich wel vinden in de aanpassingen van de zogenoemde code-Tabaksblat voor behoorlijk ondernemersbestuur.
Frijns wil dat bestuurders die te maken krijgen met aandeelhouders die een strategiewijziging eisen, 180 dagen de tijd krijgen om hun opties te wegen. Deze zogenoemde responstijd is volgens de commissie nodig om „zorgvuldig alle belangen af te wegen.”In Nederland hebben de laatste jaren verschillende bedrijven te maken gehad met activisme onder aandeelhouders, zoals Stork, Hagemeijer, VNU en ABN AMRO.
De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) ziet er niets in. „Dit is absoluut onverantwoord. Zeker als een bedrijf in financiële moeilijkheden verkeert en mogelijk op een faillissement afstevent”, aldus de belangenclub voor beleggers.
De commissie wil verder dat variabele beloningen voor bestuurders, zoals bonussen, niet gebaseerd moeten zijn op prestaties op korte maar op lange termijn. Ook moet er een „passende verhouding” zijn tussen vast salaris en bonussen. Frijns kon niet zeggen wat precies passend is.
Volgens de vakcentrales FNV en CNV worden topinkomens en bonussen daarmee niet voldoende aangepakt, stelde vicevoorzitter Peter Gortzak van de FNV.
Wat de vakcentrales betreft moeten de regels voor belonen en bonussen een stuk scherper en concreter. De FNV stelt onder meer voor dat bonussen nooit meer mogen bedragen dan het vaste salaris.
Voor commissarissen ziet Frijns een belangrijkere rol weggelegd in het bedrijfsleven. Als een bestuurder ten onrechte een bonus heeft ontvangen, moet een commissaris deze betaling kunnen terugdraaien. Ook als een bedrijf in een overnameproces is verwikkeld, moeten commissarissen zich daar meer mee bemoeien.
Hoe raden van commissarissen samengesteld zijn wat betreft het aantal vrouwen of qua leeftijdsopbouw, moeten bedrijven zelf weten. Wel moeten ze hun ambities uitspreken met concrete doelstellingen, aldus Frijns.
De werkgeversorganisatie VNO-NCW juicht het rapport van Frijns toe. „Wij vinden het Nederlandse model hierin terug, het stakeholdersmodel”, zo stelde voorzitter Bernard Wientjes. VNO-NCW zei blij te zijn dat er afstand wordt gedaan van de „kortetermijnhectiek van de kapitaalmarkt en het aandeelhoudersactivisme.”
Volgens de VEB bewijst de nieuwe code van Frijns dat vandaag de dag steeds meer „aan de aandeelhoudersrechten wordt geknibbeld”, zo stelde jurist Niels Lemmers van de VEB. „Er is veel meer rekening gehouden met de belangen van ondernemingen dan met die van aandeelhouders.”
De commissie-Frijns toetste de afgelopen 4,5 jaar de naleving van de code-Tabaksblat en zal worden opgevolgd door een nieuwe commissie.
Minister van Justitie Hirsch Ballin zei dat het kabinet ergens in de eerste twee maanden van 2009 met een reactie komt op het rapport. Het is niet zeker of de nieuwe regels worden verankerd in de wet. Frijns zelf pleit voor „zelfregulering” in de sector.