Proces tegen klokkenluider Bos oneerlijk
Het openbaar ministerie heeft vrijdag in de zaak tegen klokkenluider Ad Bos een gevoelige nederlaag geleden. Het gerechtshof in Den Haag verklaarde het OM niet-ontvankelijk.
Bos, die werd vervolgd wegens omkoping, was de klokkenluider die de bouwfraude aan het licht bracht.Volgens het hof heeft Bos geen eerlijk proces gehad. Het OM heeft hem namelijk eerst als getuige gehoord en heeft toen, volgens het hof doelbewust, niet gezegd dat hij ook nog verdachte in de zaak zou kunnen worden. Het hof vindt dat een fundamentele inbreuk is gemaakt op de procesorde.
„De justitiële autoriteiten wekten de schijn bij de verdachte dat hij niet vervolgd zou worden. Zo maakten ze inbreuk op het zwijgrecht”, aldus het hof. Elke verdachte heeft het recht te zwijgen, omdat niemand aan zijn eigen veroordeling hoeft mee te werken. Ze hielden hem aan het lijntje, om meer te weten te komen over de bouwfraude, aldus het hof. Het OM zou daarbij misbruik hebben gemaakt van „de kwetsbare positie” waarin Bos als klokkenluider verkeerde.
Bos zou als technisch directeur van wegenbouwbedrijf Koop Tjuchem in de jaren negentig een ambtenaar van Rijkswaterstaat getrakteerd hebben op twee golfreisjes naar het buitenland en een bezoek aan nachtclub Yab Yum. Het hof heeft in deze zaak ook de voormalige topmannen Fred V. en Henk K. van het wegenbouwbedrijf Koop Tjuchem vrijgesproken. Volgens het hof is niet bewezen dat beide mannen als leidinggevende betrokken waren bij de omkoophandelingen.
Een betrokken ambtenaar van Rijkswaterstaat is wel veroordeeld. Hij kreeg een werkstraf van 120 uur, voor het aannemen van een van de golfreisjes. Het andere golfreisje en het bordeelbezoek zijn inmiddels verjaard.
Bos hoorde in juni bij het gerechtshof een voorwaardelijke celstraf van een maand tegen zich eisen. In 2005 verklaarde de rechtbank hem wel schuldig aan omkoping, maar legde geen straf op.
De gedaagde reageerde vrijdag verheugd op de uitspraak, die volgens hem duidelijk eerherstel betekent. Maandag maken Bos en zijn advocaat Korvinus bekend of ze een schadeclaim tegen de staat indienen. Woensdag heeft Bos naar eigen zeggen ook een gesprek op het ministerie van Binnenlandse Zaken over werkzaamheden die hij eventueel voor de overheid zou kunnen verrichten. Sinds de onthulling van bouwfraude is Bos werkloos en leeft hij met zijn vrouw in een camper.
Het OM overweegt in cassatie te gaan bij de Hoge Raad. „We zijn het niet eens met die conclusie”, zegt advocaat-generaal mr. D. Kuipers. Volgens de woordvoerder van het OM heeft het hof ten onrechte de omkopingszaak gekoppeld aan de zaak van de bouwfraude.
Bos zou pas begin 2002 in de gesprekken met het OM gezegd hebben dat er bij bouwbedrijf Koop Tjuchem, waar hij als technisch directeur had gewerkt, sprake was geweest van omkoping van ambtenaren. Toen heeft het OM hem volgens de zegsman meteen duidelijk gemaakt dat hij in deze zaak niet als getuige maar als verdachte zou fungeren.