Opinie

Autonomie patiënt geen grond euthanasie

De autonomie van de patiënt is geen rechtvaardiging voor euthanasie, stellen Wilmar Karels en Jan Kloosterman als reactie op het pleidooi van de NVVE om artsen te dwingen mee te werken aan euthanasie. De relatie arts-patiënt is meer dan een juridische of economische overeenkomst.

25 November 2008 10:49Gewijzigd op 14 November 2020 06:47
„Naast geneeskunde is ook de geneeskunst van toepassing: de passie en gedrevenheid van de arts als persoon. De arts die op deze manier zorg bedrijft, heeft niet slechts louter een lichame lijk gezonde patiënt ten doel, maar vooral het welzijn van de patië
„Naast geneeskunde is ook de geneeskunst van toepassing: de passie en gedrevenheid van de arts als persoon. De arts die op deze manier zorg bedrijft, heeft niet slechts louter een lichame lijk gezonde patiënt ten doel, maar vooral het welzijn van de patië

Als ”partij voor het leven” staan de SGP-jongeren pal voor de beschermwaardigheid van het leven. De NCRV-documentaire ”Voor ik het vergeet” heeft op dit punt het nodige stof doen opwaaien. Als het aan de NVVE (Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde) ligt, moeten artsen desnoods worden gedwongen om mee te werken aan euthanasie. Een dergelijke euthanasiedwang is de wereld op z’n kop.Als christenen belijden we dat het begin en einde van het leven in Gods hand liggen. God is de oorsprong van het leven. Daarom hebben we de plicht om te zorgen voor de zorgbehoevende medemens, ook als diens leven niet meer ’waardevol’ of zelfs ’ongewenst’ zou zijn. De overheid is geroepen hieraan alle medewerking en benodigde facilitering te geven.

Zowel de NVVE de SGP-jongeren willen iets doen aan het leed dat veel ouderen overkomt. Helaas is de denkrichting hierbij totaal verschillend. De NVVE kiest de autonomie van de patiënt als uitgangspunt voor haar denken en stellingname. En dat in weerwil van de richtlijn van artsenorganisatie KNMG dat „van een arts die een gewetensprobleem heeft met euthanasie niet kan worden gevergd dat hij zijn patiënt actief helpt bij het zoeken van een andere arts.”

De NVVE stelt namelijk dat deze richtlijn in strijd is met goed hulpverlenerschap en dat een zodanig handelende arts strafrechtelijk dient te worden vervolgd. Deze visie doet een sterke inbreuk op de morele verantwoordelijkheid die de arts als persoon en als professional bezit.

Eed van Hippocrates
Deze visie stoelt tevens op een heilloos streven naar totale uitbanning van het lijden in dit leven, door medische en menselijk ingrijpen. Pijlers onder dit gedachtegoed zijn de maakbaarheidgedachte en vergoddelijking van het menselijk denken en beslissen. Dat staat haaks op de Bijbelse belijdenis dat God de Heere regeert. Hij staat boven arts en patiënt.

Autonomie van de patiënt kan daarom in geen geval dienen als rechtvaardiging voor euthanasie. Datgene wat de patiënt wenst, is ook niet per definitie wenselijk voor zijn welzijn. De arts dient hierin ook zijn eigen verantwoordelijkheid te kennen en te nemen.

De eed van Hippocrates, die nog steeds (in gewijzigde vorm) wordt toegepast, is hier helder in. Een arts dient te zorgen voor zieken, gezondheid te bevorderen en lijden te verlichten. Zonder deze morele verantwoordelijkheid verwordt de arts-patiëntrelatie tot een juridische of economische overeenkomst. Begrippen als barmhartigheid en medemenselijkheid spelen dan slechts een marginale rol, waardoor een kille en onmenselijke zorg ontstaat.

De SGP-jongeren stellen daartegenover dat de arts-patiëntrelatie primair draait om een moreel appel van een mens in nood aan een hulpverlener. De arts kan aan dit appel geen recht doen met slechts het toepassen van wetenschappelijke kennis. Hiervoor is de wetenschap en medische kennis te beperkt.

Naast geneeskunde is ook de geneeskunst van toepassing: de passie en gedrevenheid van de arts als persoon. De arts die op deze manier zorg bedrijft, heeft niet slechts louter een lichamelijk gezonde patiënt ten doel, maar vooral het welzijn van de patiënt als geheel. Hierbij spelen ook psychische en existentiële aspecten een rol. Economische en juridische aspecten dienen daarom slechts kaderscheppend te zijn in een menselijke arts-patiëntrelatie.

Onvolkomenheden
Een van de terreinen van de politiek waarover de Bijbel op bijzonder directe wijze spreekt, is de zorg voor het leven. Wie gelooft dat God de Schepper en Onderhouder van het leven is en de mens daarover tot rentmeester heeft aangesteld, kan niet anders dan op zeer zorgvuldige wijze te werk te gaan als het gaat om het leven én de vele onvolkomenheden daarvan.

Wij zijn dankbaar voor het leven en de uniciteit daarvan voor ieder mens. Op grond hiervan zetten wij ons in voor een maatschappij waarin ieder leven gerespecteerd en gewaardeerd wordt. Er bestaat geen minderwaardig of niet beschermwaardig leven. Alle actieve levensbeëindigende praktijken, zoals toegestaan in de euthanasiewetgeving, keuren we af.

Niettemin hebben wij oog voor de eindigheid van het leven en zijn wij van mening dat langdurig kunstmatig rekken van het leven en het uitstellen van de dood onverantwoord is. Voor zover een verbod op euthanasie in de huidige politieke setting niet gerealiseerd kan worden, pleiten wij voor strengere regelgeving met betrekking tot de meldingsplicht van artsen en aanscherping van andere wettelijke voorwaarden.

Daarnaast kan het grootste deel van de verzoeken om euthanasie voorkomen of vermeden worden door effectieve pijnbestrijding en deskundige en betrokken palliatieve zorg. Wij voeren dan ook een hartelijk pleidooi voor het beschikbaar stellen van extra middelen voor hospices en palliatieve zorg. Dat is het leven meer dan waard.

De auteurs zijn respectievelijk lid van de politieke commissie sociaaleconomische zaken en voorzitter van de SGP-jongeren.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer