Gemiddeld vier van de vijf consumentenproducten die op de markt komen, sneuvelen binnen een halfjaar. Met dank aan het vaak onvoorspelbare gedrag van koning klant. Dat zijn dure grappen. Om het risico van mislukken te beperken, doen fabrikanten zo veel mogelijk marktonderzoek. Maar zelfs dat biedt geen garantie op succes. Dus moet zoiets anders en beter, redeneerden Bart Schut en Ronald Witkamp van het sales-promotion-bedrijf Sample Kitchen. Minder traditioneel vooral.

Ze bedachten het concept Try-Me, waarbij fabrikanten van voedingswaren, cosmetica en kleine huishoudelijke artikelen hun producten in een winkel kunnen uitproberen op het grote publiek. Consumenten worden in dit geval niet -min of meer gedwongen- van straat geplukt, maar komen uit eigener beweging binnenwandelen en besluiten ter plekke of ze meedoen. Gratis uiteraard. Kosten voor de fabrikant: ruim 10.000 euro per proef.

In juni opende de eerste proeftuin zijn deuren in het Hilversumse winkelcentrum Hilvertshof. De stek ligt strategisch tussen filialen van drukbezochte ketens als Blokker en H&M. Een Burger King is in aanbouw en zal voor nog flink wat meer aanloop zorgen. De Try-Me-winkel -met een oppervlakte van zo’n 60 vierkante meter- oogt dankzij twee open zijden laagdrempelig. Een keuken van sponsor Tulp geeft het interieur een huiselijke sfeer. In die keuken worden eetbare testproducten voor het oog van de consument bereid.

Een tondeuse van Wahl ligt startklaar op een balie. De fabrikant wil precies weten wat de consument van het apparaat vindt. Een pluizige lap stof dient als vervanger voor een behaard lichaamsdeel. Er kan veel bij Try-Me, maar echte scheersessies gaan net een stap te ver. „Dat is niet fris meer”, vindt medewerker Nathan van Dam. De elektrische nagelvijl mag wel worden gebruikt. Ook de meeste eetbare producten kunnen ter plekke worden genuttigd. Is de geïnteresseerde proefpersoon uitgetest, dan wacht hem of haar een serietje vragen, dat via een computer wordt verwerkt. Smaakte het testhapje? Ligt het apparaat lekker in de hand? Welke prijs is acceptabel? Dat soort zaken.

Doorgaans staat een product ongeveer een maand in de winkel. „Dan hebben we meestal genoeg informatie verzameld”, aldus Van Dam. De van tevoren bedachte vragen leveren overigens niet de verrassendste uitkomsten op, zo is de Try-Me-bedenkers wel gebleken. Veel belangrijker is het -ongedwongen- gesprekje met de consument. „We proberen een band met mensen op te bouwen. Er zijn er inmiddels die elke maand even langskomen om te kijken wat er dan weer staat. Die mensen gaan steeds meer vertellen.” Van Dams uitleg wordt overstemd door een mevrouw die met een zoet worteltje in de hand -de gezonde snack Candy Carrots is een testproduct van Fresh Valley- door de winkel struint. „Inderdaad zeg, veel lekkerder dan gewone wortels.”

Een proef met pakken Unox-soep is bijna afgelopen. De fabrikant -Unilever- wil erachter zien te komen waarom deze ”rundbasissoep” niet aanslaat in de supermarkt. Van Dam: „Hier liggen dus niet alleen producten die nog niet op de markt zijn gebracht. Try-Me is er eigenlijk voor elke fase in de levenscyclus van een artikel.” In het geval van de Unox-soep is inmiddels duidelijk geworden dat de klant het pak te veel op een jus d’orange-verpakking vindt lijken. „En veel mensen zeggen dat ze de soep willen zien. Dat gaat niet met een kartonnen pak.” Ook brengen de recepten die prominent staan afgedrukt mensen in verwarring. „Dit is dus geen Spaanse bonensoep met paprika en chorizo. Dat kun je met deze basissoep maken. Maar dat is niet iedereen duidelijk.”

Try-Me heeft plannen om meer winkeltjes te openen. Tien stuks in de komende drie jaar zou heel mooi zijn, vinden Schut en Witkamp. „Daarover zijn gesprekken gaande.” In de Hilvertshof doet een jongeman een greep in een bak testdropjes en loopt dan snel weer door. „We willen geen graai- en snaaiwinkel zijn”, aldus Van Dam. „’t Is zaak om goed op dit soort gedrag te letten. De brutaliteit van sommige mensen kent geen grenzen.” Wakker ligt hij er evenwel niet van. „De winkel moet bruisen. Binnenkort komt bakkerij Pater met een ”koekje van eigen deeg”. Daarvoor gaan we een hoek inrichten waar kinderen zelf koekjes mogen bakken. Dat zie ik helemaal zitten.”