Onderzoek naar op rente jagende overheden
Het ministerie van Binnenlandse Zaken gaat onderzoeken of er gemeenten en provincies zijn die geld hebben geleend om dat vervolgens tegen een hogere rente bij een andere bank weg te zetten. Dat zou in strijd zijn met de wet- en regelgeving.
Dat heeft staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken vrijdag aangekondigd. Vijftien gemeenten, twee provincies en een waterschap hebben in totaal 225,8 miljoen euro uitstaan bij de noodlijdende banken Lehman Brothers, Landsbanki Islands en Kaupthing HF Investment Bank. Dat blijkt uit een inventarisatie die Bijleveld naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.Volgens haar is het financiële probleem van de provincies en gemeenten, afgezet tegen hun totale vermogen, „te overzien.” De financiële toezichthouders menen dat deze overheden de risico’s kunnen opvangen.
Bijleveld besloot begin deze week de problemen in kaart te brengen nadat de ene na de andere gemeente aangaf geld te hebben geparkeerd bij banken die door de internationale kredietcrisis zijn geraakt. Twee provincies (Noord-Holland en Groningen) blijken samen ruim 128 miljoen te hebben uitstaan.
Bij de vijftien gemeenten gaat het om ruim 92 miljoen euro. Koploper is Amstelveen met bijna 15 miljoen, gevolgd door Goes en Pijnacker-Nootdorp met beide 12 miljoen. Van de grote steden dreigt alleen Den Haag 10 miljoen euro te verliezen. Het waterschap Roer en Overmaas heeft 5 miljoen uitstaan.
Het totale bedrag kan nog oplopen. Het onderzoek naar gezamenlijke regelingen waaraan provincies of gemeenten deelnemen, is nog niet klaar. Dat geldt ook voor de 5 miljoen euro van de provincie Zeeland bij Lehman Brothers.
Bijleveld spreekt dinsdag namens het kabinet met gemeenten en provincies over de problemen die zijn ontstaan. Ook kijken ze tijdens dat overleg naar de lessen die kunnen worden getrokken, bijvoorbeeld voor het financieel toezicht en de wet die de financiering van decentrale overheden regelt. Het kabinet noemde eerder als mogelijkheid om overheden te verplichten via de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) of de schatkist te bankieren.
Een woordvoerder van de Bank Nederlandse Gemeenten heeft vrijdag bevestigd dat de bank geld heeft gestald bij de in problemen geraakte IJslandse Kaupthing Bank. Het gaat om 2,5 miljoen euro, „een promille van het totale uitstaande bedrag van de bank”, aldus de woordvoerder. „Klanten zullen er niets van merken. We hebben genoeg buffers om het op te kunnen vangen.”