Tot nu toe moeten ondernemingen voor een vinding in elk van de lidstaten afzonderlijk een patent verwerven. Al jarenlang is het de bedoeling een regeling te treffen die de mogelijkheid verschaft om met één aanvraag een bescherming voor het betrokken product te verkrijgen die geldt in het geheel van de Unie. Die praktijk zou een besparing betekenen voor het bedrijfsleven en daarmee de inspanningen in de sfeer van research en ontwikkeling stimuleren.

Meningsverschillen over allerlei detailkwesties werpen echter een belemmering op. Donderdag voerden de bewindspersonen voor concurrentiezaken in Brussel opnieuw overleg. Ditmaal torpedeerden de Duitsers het ontwerp. Zij vinden dat de nationale rechters de enigen zijn die mogen oordelen bij geschillen over een patent. Veel partners, waaronder Nederland, huldigen het standpunt dat bij Europese afspraken de Europese rechter daarvoor de aangewezen instantie is.

Het gemeenschappelijk octrooi vormt onderdeel van de maatregelen die nodig zijn om binnen tien jaar van de EU de best presterende kenniseconomie van de wereld te maken, zoals de regeringsleiders in maart 2000 hebben vastgelegd. In de lente evalueren zij hoe het staat met de vorderingen op dat punt. Als ook dan een akkoord uitblijft, overweegt Bolkestein de discussie te beëindigen.

Staatssecretaris Wijn van Economische Zaken, die donderdag Nederland vertegenwoordigde, sprak na afloop van „een buitengewoon teleurstellende gang van zaken.” „Een aantal landen is bezig met het kleine eigenbelang en vergeet het grote belang van het bedrijfsleven”, verklaarde hij.