Dat zei staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken donderdag in reactie op het advies van de Commissie fundamentele herbezinning Wet sociale werkvoorziening.Aboutaleb wil deze kabinetsperiode (tot in 2011) beginnen met proefprojecten, zodat een volgend kabinet kan besluiten of de voorstellen van de commissie-De Vries goed werken. Bij de behandeling in de Tweede Kamer van de voorstellen van minster Donner (Sociale Zaken) voor een nieuwe Wajonguitkering voor mensen die van jongs af aan gehandicapt zijn, moet ook rekening worden gehouden met de nieuwe opzet van sociale werkplaatsen.

De staatssecretaris benadrukt dat hij niet wil tornen aan „de verworven rechten” van de huidige 100.000 mensen met een beperking die via de sociale werkvoorziening nu aan de slag zijn. Verder waarschuwt hij dat de nieuwe keuringssystematiek die de commissie-De Vries voorstelt misschien niet uitvoerbaar is.

De Vries wil dat het nieuwe Werkbedrijf, dat per 1 januari ontstaat uit een fusie tussen het Centrum voor Werk en Inkomen en uitkeringsinstituut UWV, en gemeenten eenzelfde soort keuring gaan uitvoeren voor alle mensen met een beperking. De beoordeling van wat mensen met een handicap nog wel kunnen, zou pas vastgesteld kunnen worden op de werkplek die mensen door bemiddeling hebben gekregen.

Vervolgens kan ook beter vastgesteld worden welke vergoeding werkgevers moeten betalen voor de werknemer in kwestie. Instanties kunnen dan ook pas zien of mensen nog recht hebben op een aanvullende uitkering en welke ondersteuning de werknemer en werkgever verder nog nodig hebben. Volgens De Vries zou dit systeem het beste getest kunnen worden bij de nieuwe opzet van de Wajong.

De vakbonden in de publieke sector, Abvakabo FNV en CNV Publieke Zaak, zijn zeer kritisch op het advies van commissie- De Vries over de sociale werkplaatsen. Zij vrezen dat deze kwetsbare groep mensen met een beperking een soort tweederangswerknemers worden. Hetzelfde denkt ook de Chronisch zieken en Gehandicapten Raad (CG-Raad).

„Mensen worden van volwaardige werknemer van de sociale werkplaats die onder een cao vallen, gedegradeerd tot een soort uitkeringsgerechtigden die mogen werken”, aldus directeur Ad Poppelaars van de CG-Raad donderdag. Het is volgens hem een mooi streven om mensen bij gewone werknemers aan het werk te krijgen, maar dat moet dan wel onder normale arbeidsvoorwaarden.

Voorzitter Edith Snoey van de Abvakabo en CNV-bestuurster Liselotte Smits wijzen erop dat werknemers van de sociale werkplaatsen, ook als ze bij een gewone werkgevers zijn gedetacheerd, nu pensioen opbouwen en rechten voor de WW en WAO/WIA. Dat valt volgens hen weg als werkgevers alleen een vergoeding gaan betalen voor het deel dat de gehandicapten daadwerkelijk productief zijn en deze werknemers voor de rest aangewezen zijn op een uitkering.