Op het eerste oog lijkt het militair hospitaal een ziekenhuis als elk ander, maar schijn bedriegt. Een patiënt in een ziekenhuis geneest in het beste geval van zijn ziekte; in het militair hospitaal in Utrecht gaat het volgens Carla Brander, hoofd van het cluster beheer, een stap verder. „Iemand beter maken is niet goed genoeg. Hier wordt een patiënt pas ontslagen als hij of zij weer inzetbaar is voor onze krijgsmacht.”Bij defensie werken zo’n 54.000 mensen die gebruik kunnen maken van de diensten van het defensiehospitaal in Utrecht. Artsen en verpleegkundigen die werken in het militair hospitaal, zijn ook militair. Dat betekent dat een arts of verpleegkundige kan worden uitgezonden naar bijvoorbeeld Tsjaad of Afghanistan.

Volgens Johan de Graaf, kolonel-arts en commandant van het ziekenhuis, is dat essentieel voor het werk. „Diegene die voor de patiënt zorgt, moet bijvoorbeeld weten wat het is om onder vuur te hebben gelegen.” Deze werkwijze betekent dat iedere gewonde die binnenkomt niet alleen een patiënt, maar ook een collega is. „We gaan professioneel om met leven en dood, maar dat betekent niet dat het ons niet raakt”, aldus De Graaf.

Mees Vervelde, 43 jaar, is kolonel-apotheker bij defensie. Hij vertrekt volgende maand voor de tweede keer naar Afghanistan. Hij werkt in het militair hospitaal, maar werd al acht keer uitgezonden naar conflictgebieden. Vervelde zal in Tarin Kowt zorg dragen voor de apotheek, de hygiëne van het ziekenhuis en de bloedbank.

Vervelde voelt zich eerst apotheker en dan pas militair. Volgens hem komt veel ellende samen in zowel het hospitaal in Tarin Kowt als in Utrecht. „Militairen zijn jong. Leven en dood hebben enorme impact op mensen van halverwege de twintig.” De gebeurtenissen treffen ook de kolonel-apotheker. „Meest nare moment was de dood van een verpleegkundige die meeging op patrouille. Een dag ervoor had ik nog zijn medische kit aangevuld. De volgende dag was hij dood. Op dat moment raakt de betrekkelijkheid van het leven je.”

Vorig jaar werden vijftig militairen om medische redenen gerepatrieerd vanuit conflictgebieden naar Utrecht. Tot op heden is dat aantal 33. Voor de adequate zorg voor een zwaargewonde militair is het voor defensie van belang dat hij of zij binnen 24 uur in een ziekenhuisbed in Utrecht ligt. De gewonde wordt, indien mogelijk in verband met gevaren en weersomstandigheden, binnen een dag met een vliegtuig naar de vliegbasis in Eindhoven gebracht. Vanaf daar gaat het per ambulance naar Utrecht.

Niet alleen de medische zorg is paraat, maar ook een geestelijk verzorger en een maatschappelijk werker staan klaar. Sinds de missies naar Irak en Afghanistan krijgt het militair hospitaal volgens De Graaf meer dan anders te maken met repatriëring van gewonden. „Bij iedere gewonde die wordt binnengebracht, worden we geconfronteerd met de gevolgen van de inzet van de krijgsmacht.”