De sociale netwerken op internet trekken niet alleen jongeren aan, zegt Reding, commissaris voor Informatiemaatschappij en Media. Veertig procent van het midden- en kleinbedrijf heeft geen eigen website en voor deze groep is het gebruik van sociale netwerken een goedkoop alternatief. Dit zal ook gevolgen hebben voor adverteren en het werven van personeel, verwacht Reding. Ze voorziet een groei van het huidige aantal gebruikers van deze netwerken in de EU, 41 miljoen, naar 107 miljoen in 2012.Reding stelt dat deze nieuwe mogelijkheden ook nieuwe risico’s met zich meebrengen, met name voor jongeren. Toch is ze van mening dat ouders niet overbezorgd hoeven te zijn. „We moeten wel zorgen dat deze onlinewereld zo veilig mogelijk is voor hen. Maar binnen enkele jaren zullen deze tieners volwassenen zijn. Kleine kinderen moet je beschermen, maar oudere kinderen moeten we de middelen bieden om veilig van deze nieuwe mogelijkheden gebruik te maken.”

Reding deed haar uitspraken gistermiddag in Luxemburg, tijdens een bijeenkomst van het Safer Internet Forum, een Europees platform voor bedrijven en organisaties die zich bezighouden met het welzijn van kinderen en jongeren. Uit de Eurobarometer leidt ze af dat een deel van de jongeren juist de riskante gebieden opzoekt. De EU wil dat aanpakken door meer voorlichting op scholen.

Op de bijeenkomst in Luxemburg was ook aandacht voor technieken om de leeftijd van de internetter vast te stellen, zodat jongeren beter beschermd kunnen worden tegen websites met onverantwoorde inhoud. Michele Ybarra, voorzitter van de Amerikaanse onderzoeksgroep Internet Solutions for Kids, stelde echter dat het wangedrag waarmee jongeren in aanraking komen, in ongeveer de helft van de gevallen afkomstig is van leeftijdsgenoten. „Daaruit blijkt dat het bieden van een leeftijdsgebonden omgeving maar een gedeeltelijke oplossing is. Opvoeding en ouderlijk toezicht zijn minstens zo belangrijk.”

De Britse Sonia Livingstone, hoogleraar sociale psychologie, constateert echter dat ouders zich meer zorgen maken over het tv-kijken dan over het internetgedrag van hun kinderen. „Waarschijnlijk komt dat doordat ouders niet weten hoe ze hen hierin moeten begeleiden.” Nederland hoort binnen de EU tot de landen met een hoog risico op onverantwoord internetgebruik, blijkt uit een vergelijkend onderzoek van EU Kids Online. Dat uit zich in het vaker blootgesteld worden aan seksuele toespelingen, porno of pesten. Livingstone legt een verband met religie. In landen waar veel rooms-katholieken wonen, is het internetgebruik lager, is meer aandacht voor waarden en normen en komt riskant gedrag minder voor. Bewoners van overwegend protestantse landen zijn meer individualistisch en daar zijn de risico’s hoger, stelt Livingstone.

De onderzoekster wijst erop dat het de tieners zijn die zich hieraan schuldig maken, niet de jonge kinderen. „Jonge kinderen staan nog open voor begeleiding door hun ouders. Vroeg beginnen met mediaopvoeding heeft dus zeker voordelen.”

Ook andere onderzoeksgroepen presenteerden nieuwe cijfers over het internetgedrag van jongeren. De helft van de jongeren zegt eerlijker te zijn bij contacten via internet dan in het gewone leven. Dat blijkt uit een onderzoek in 31 landen onder jongeren die een ’kamer’ hebben in het Habbohotel. Juhani Lassila, een van de directeuren van Sulake, het Finse moederbedrijf van Habbo, zegt dat Habbo de grootste virtuele wereld voor tieners is, met in totaal 108 miljoen deelnemers in 32 landen. Bijna twee derde van de jongeren zegt goede vrienden online te hebben die ze nooit in het echt hebben ontmoet. Ook vinden veel tieners (44 procent) het gemakkelijker om dingen te delen met hun onlinevrienden dan met gewone vrienden. De gemiddelde tiener heeft vier tot tien vrienden in het gewone leven, maar meer dan honderd vrienden online.

Lassila noemde het ook opvallend dat jongeren liever communiceren via MSN en andere vormen van ”instant messaging” dan in het echt. Drie van de vijf jongeren vinden dit de belangrijkste vorm van communicatie, terwijl 55 procent de voorkeur geeft aan een echte ontmoeting. Op wat grotere afstand volgen communicatie via de telefoon en sms. E-mail staat onder aan het rijtje.

In een eerdere presentatie liet Peter Davies, werkzaam voor de Europese Commissie en deskundig op het terrein van sociale netwerken, cijfers zien over het gebruik van sites als Hyves en Facebook. Uit een onderzoek in de Verenigde Staten en Frankrijk bleek dat deze sites snel populair geworden zijn. In 2006 had een op de zes jongeren een profiel, in 2007 is dat toegenomen tot 34 procent. „Het goede nieuws is dat het gebruik van deze netwerken meer dan verdubbeld is, terwijl de problemen ermee relatief minder gestegen zijn. Het slechte nieuws is dat die problemen ook niet afgenomen zijn.” Toch komt pesten via internet nog aanzienlijk minder vaak voor dan pesten op school. Een kwart van de jongeren tussen de 10 en de 17 jaar wordt wel eens gepest op school, 11 procent van de jongeren is geconfronteerd met onlinepesters. Een van de aanwezigen merkte bij deze cijfers op dat het onlinepestgedrag wel boven op het ’gewone’ pesten komt, zodat er feitelijk wel sprake is van een toename.

Uit de cijfers van Davies blijkt ook dat een derde van de jongeren wel eens vervelende, grove of agressieve berichten verspreidt. Een op de twaalf jongeren maakt zich daar zelfs regelmatig schuldig aan. Hij constateerde ook een toename van jongeren die proberen anderen uit te lokken tot seksueel getinte gesprekken: van 4 procent in 2006 naar 7 procent in 2007.

url verwijzing web (u689(refdag.nl/christeneninternet.

• Tekst past