Na meer dan een week afwezigheid wegens ziekte en uitputting was Slobodan Milosevic maandag terug in de rechtszaal van het Joegoslavië-tribunaal. Opnieuw laaide de discussie op over de kwestie hoe moet worden voorkomen dat het proces tegen de ex-president van Joegoslavië eindeloos gaat duren.

Milosevic verdedigt zichzelf, waardoor hij veel kan spreken in de rechtszaal, zoals tijdens kruisverhoren. Hij geniet er dan ook duidelijk van zo veel mogelijk aan het woord te zijn en bespeelt zijn publiek thuis in Belgrado.

Aan de andere kant is de daarmee gepaard gaande werkdruk mede oorzaak voor de uitputting waar Milosevic onder lijdt. Het proces, waarvan van meet af aan duidelijk was dat het waarschijnlijk jaren zou duren, is verder vertraagd door de herhaaldelijke dagenlange onderbrekingen wegens ziekte van de verdachte. Hoofdaanklaagster Carla Del Ponte wil dan ook dat de rechters „met spoed ernstig overwegen” de verdachte alsnog een advocaat toe te wijzen, aldus een maandag gepubliceerd voorstel.

Milosevic vindt dat „volstrekt illegaal, absurd en met kwade bedoelingen gedaan.” Als Milosevic een advocaat krijgt opgelegd, zal die in principe de kruisverhoren afnemen en namens de verdediging het woord moeten voeren. De ex-president van Joegoslavië vindt dan ook dat Del Ponte „probeert mij het recht af te pakken om te spreken” tijdens de rechtszaak, aldus Milosevic maandag in de rechtszaal.

Milosevic haalde een aantal internationale verdragen aan om zijn recht te staven zichzelf te verdedigen, zoals het BuPo-verdrag (het VN-verdrag over burgerlijke en politieke rechten), de Europese mensenrechtenconventie en het Statuut van Rome over de oprichting van het Internationaal Strafhof. Rechter Robinson wees hem er echter op dat er interpretatieverschillen zijn.

Milosevic herhaalde zijn al maanden eerder gedane voorstel hem voorlopig vrij te laten terwijl hij zich voor het VN-hof in Den Haag verdedigt. Hij beloofde geen ontsnappingspoging te doen: „Voor geen enkele prijs zou ik de strijd staken die ik hier strijd in dit politieke proces.” Als hij voorlopig wordt vrijgelaten, is dat goed voor zijn gezondheid en kan hij zijn verdediging beter voorbereiden, aldus Milosevic.

De rechters hebben maandag nog geen besluit genomen en hebben de zaak vooralsnog in beraad. De rechters hadden tot nu toe het beginsel hooggehouden dat elke verdachte het recht heeft zichzelf te verdedigen. De regel dat een verdachte geen advocaat mag worden opgedrongen, geldt vooral in landen met Angelsaksische rechtssystemen, zoals Engeland en de Verenigde Staten. Twee van de drie rechters in het Milosevic-proces zijn uit zulke systemen afkomstig: May (Engeland) en Robinson (Jamaica).