„Rotterdammer dood na fouten in verpleeghuis”, kopte het RD zaterdag. Het voorval staat niet op zichzelf. Al jaren klinkt kritiek op de mensonterende situaties in verpleeghuizen.Hoofdinspecteur verpleging en chronische zorg Jenneke van Veen meldde onlangs dat de zorg in 30 procent van de verpleeghuizen onder de maat is. De Inspectie voor de Gezondheidszorg is verontrust over de zorg aan minstens 10.000 dementerenden. Het LEVV (Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging) merkt op dat door gebrek aan deskundigheid in verpleeghuizen kennis niet meer vertaald kan worden naar actie en pleit voor meer handen aan het bed. Het begrip pyjamadagen behoeft inmiddels geen nadere uitleg.

Vanuit de politiek wordt getracht de situatie van verpleeghuisbewoners te verbeteren en het werken in de sector aantrekkelijker te maken. In juni maakte staatssecretaris Bussemaker bekend dat binnen twee jaar alle ouderen en gehandicapten in verpleeghuizen een eigen kamer krijgen. Er wordt 2,7 miljard euro gestoken in nieuwbouw en renovatie van verpleeghuizen. Daarnaast wordt gestimuleerd dat ouderen verpleeghuiszorg ontvangen binnen kleinschalige woonvormen. In huisvesting wordt de komende jaren dus behoorlijk geïnvesteerd.

Simpele zorg
Op dit moment telt Nederland bijna 1700 verzorgings- en verpleeghuizen. Van de bijna 2,3 miljoen Nederlanders van 65 jaar en ouder wonen er op dit moment circa 100.000 in een verzorgingshuis en 50.000 in een verpleeghuis. Veertig procent van de tehuisbewoners vindt dat de verzorging gehaast gebeurt en dat het personeel onvoldoende tijd heeft voor een vertrouwelijk gesprek.

De vraag naar verblijf in een verpleeg- of verzorgingstehuis zal tot 2030 groeien met 40 procent (bron: SCP). Daarnaast is sprake van een dubbele vergrijzing. Ouderen worden gemiddeld ouder, daarnaast worden er ook meer mensen ouder.

Uit het bovenstaande kan in elk geval worden geconcludeerd dat de zorg voor ouderen de komende decennia een belangrijk item zal moeten zijn. Niet voor niets wordt door 50-plussers de vraag geuit of er te zijner tijd nog voldoende geld beschikbaar is voor (verpleeghuis)zorg. Wij zijn van mening dat er enerzijds meer geld nodig is voor huisvesting, maar dat het ook noodzakelijk is om te investeren in de medewerkers.

Verpleegkundigen opgeleid op mbo-niveau 4 en hbo-niveau krijgen niet alleen meer theoretische bagage mee, maar leren ook te denken vanuit ”evidence-based practice”, om de beste zorg te geven gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Binnen onze hbo-v-opleiding lopen studenten in het eerste of tweede jaar tien weken stage in een verzorgings- of verpleeghuis. Zij zeggen al na enkele weken dat het simpele zorg is, die het voor hen niet aantrekkelijk maakt om daar in de toekomst te gaan werken. Een gemiste kans onzes inziens.

De NVVA, de beroepsvereniging van verpleeghuisartsen en geriaters, heeft aangegeven dat door middel van weloverwogen en intelligente taakverschuiving de behandeling van kwetsbare ouderen zowel in kwaliteit als doelmatigheid kan groeien. Dat kan door daartoe opgeleide verpleegkundigen in te zetten om de verpleeghuisartsen te ontlasten.

Schakelrol
De Christelijke Hogeschool Ede heeft met het oog daarop de opleiding ”verpleegkundige in de verpleeghuisartsenpraktijk” ontwikkeld. Bij deze opleiding is sprake van het delegeren van taken van de verpleeghuisarts naar de verpleegkundige. Deze overdracht van taken heeft als doel de werklast van artsen te verminderen en tegelijk de kwaliteit van de medische zorg te handhaven.

Daarnaast spelen verpleegkundigen in deze opzet een belangrijke ondersteunende rol bij de uitvoering van de zorgplannen. Op veel kleine locaties vervullen zij de schakelrol tussen de verpleeghuisartsen en de verzorgenden. Mede in het licht van de steeds verdere realisering van kleinschalige woonvormen is deze schakelpositie zeer waardevol.

Kiezen voor meer gekwalificeerde verpleegkundigen in verpleeghuizen kan de kwaliteit zowel intra-, als extramuraal flink verbeteren. We zijn van mening dat een dergelijke kwaliteitsimpuls in samenwerking met de huidige medewerkers op zowel kennis- als preventiegebied een sterke verbetering zal betekenen. Dit vraagt echter van verpleeghuisartsen, besturen en andere betrokkenen een denkomslag. Vanuit onze christelijk-sociale visie zijn we van mening dat onze ouderen deze veranderingen meer dan waard zijn.

De auteurs zijn respectievelijk opleidingsdocent verpleegkunde en unitmanager transfer verpleegkunde aan de Christelijke Hogeschool Ede.