Bedrijven die zijn overgenomen door private equity en gefinancierd zijn met grote sommen geleend geld zijn volgens DNB „kwetsbaar bij tegenvallende kasstromen.” Voorbeelden van bedrijven geeft de centrale bank niet.Vorige maand werd bekend dat enkele Nederlandse ondernemingen die zijn gekocht door durfinvesteerders in 2007 in de rode cijfers zijn beland. Dat kwam vooral door hoge rentelasten als gevolg van een grote schuldenlast. Het gaat om warenhuisketen HEMA, kabelbedrijf Ziggo en afvalverwerker Van Gansewinkel.

De opkopers liggen onder vuur wegens de constructies die ze gebruiken om belastingverlaging te krijgen. De fondsen weten vaak honderden miljoenen euro’s van de fiscus terug te krijgen door via hoge leningen papieren verliezen te creëren. Minister Bos van Financiën zei onlangs dat hij nadenkt over maatregelen om hier iets aan te doen.

De verwachte slechtere omstandigheden voor het Nederlandse bedrijfsleven hebben volgens DNB meerdere oorzaken. Het producentenvertrouwen is gedaald, consumenten zijn negatiever geworden, de export staat onder druk, het arbeidsaanbod blijft achter en de loondruk hoog, en de prijzen van grondstoffen zijn gestegen. DNB stelt dat de Nederlandse economie inmiddels over haar top is, „in lijn met de internationale conjunctuur.” In juni al toonde het instituut zich pessimistischer over de verwachte economische groei in Nederland. DNB gaat uit van een groei van 2,4 procent in 2008 en 1,5 procent in 2009.

Toch staat het Nederlandse bedrijfsleven er goed voor, aldus DNB. „Zeker vergeleken met de periode vlak na de millenniumwisseling. De kredietcrisis volgt op een krachtig conjunctuurherstel in 2006 en 2007, terwijl veel bedrijven in de jaren daarvóór hun balansen hadden geherstructureerd.”

Volgens DNB nemen financiële instellingen, zoals banken en verzekeraars, wereldwijd de komende tijd mogelijk nog meer verliezen op riskante beleggingen, zogenoemde gestructureerde kredietproducten. In het afgelopen derde kwartaal zijn de verliezen voor banken hierop verder toegenomen. De vooruitzichten voor financiële instellingen blijven onzeker.

Sinds halverwege vorig jaar hebben banken ruim 350 miljard dollar (239 miljard euro) opgehaald om hun balansen te versterken. Veelal was dat afkomstig van staatsfondsen. Maar ook is geld opgehaald via de uitgifte van nieuwe aandelen. DNB wijst er wel op dat dit lastiger wordt, „getuige enkele mislukte claimemissies in de afgelopen maanden.”

De wereldwijde financiële crisis werkt ondertussen steeds meer door naar de reële economie, met name in de Verenigde Staten. Daar blijven de huizenprijzen dalen, zo constateert DNB. „De bodem van de huizenmarkt is nog niet in zicht. Betalingsachterstanden beginnen ook op te lopen in andere delen van de hypotheekmarkt dan het subprimesegment”, aldus DNB.

De financiële crisis beïnvloedt op verschillende manieren de normale economie. Zo doen banken moeilijker over het verstrekken van krediet, zodat consumenten minder gemakkelijk kunnen lenen en uitgeven. Uit angst voor vermogensverliezen schroeven huishoudens hun bestedingen terug en gaan meer sparen.