De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Unicef, Artsen zonder Grenzen en het Internationale Rode Kruis waarschuwden dat duizenden mensen onnodig zullen sterven als er geen nieuwe financiële middelen voor een vaccin komen. De organisaties verklaarden dat ze gesprekken hielden met producenten om de kosten van de levensreddende inentingen te verlagen.

Meningitis is een bacteriële infectie van het vlies rondom de hersenen en de ruggengraat en wordt verspreid door nauw contact met een besmet persoon. Ongeveer de helft van de geïnfecteerden sterft zonder behandeling, de rest houdt er vaak een levenslange handicap aan over. Kinderen lopen het grootste risico.

Van Ethiopië tot Senegal strekt zich de Afrikaanse ’meningitisgordel’ uit. In het laatste meningitisseizoen waren er 33.000 gevallen en 2500 sterfgevallen, waarvan 1500 in Burkina Faso. De ernstigste epidemieën komen normaliter voor met tussenpozen van zes tot acht jaar. De grootste uitbraak in de geschiedenis vond plaats in 1996, toen 200.000 mensen, hoofdzakelijk kinderen, besmet raakten en er 20.000 stierven.

„We hebben nu weer het moment bereikt waarop we een ernstige uitbraak kunnen verwachten. Er kan ons opnieuw een grote epidemie te wachten staan”, aldus Guenael Rodier namens de WHO. Het volgende meningitisseizoen wordt voorspeld voor het volgende voorjaar.

Het opduiken van een nieuwe variant baart de gezondheidsexperts extra zorgen. De nieuwe soort, W135, werd twee jaar geleden ontdekt in Saudi-Arabië en werd verspreid in andere landen door moslims die terugkeerden van de jaarlijkse pelgrimstocht naar Mekka, de Hadj. De W135-variant was verantwoordelijk voor het hoge dodental in Burkina Faso vorig seizoen.

Er bestaat een vaccin tegen W135, maar dit wordt alleen geproduceerd als deel van een vaccin dat tegen vier vormen van de ziekte beschermt: A, C, W135 en Y, dat enkel in geïndustrialiseerde landen voorkomt. De kostprijs ligt tussen 4 euro in het Midden-Oosten en 50 euro in de Verenigde Staten.

„Het is te duur voor de getroffen landen en te duur voor AzG”, zegt Bernard Pecoul, een expert van Artsen zonder Grenzen. De artsenvereniging moest de behandeling vorig jaar in Burkina Faso stopzetten omdat ze niet voldoende voorraden bezat. Het vaccin dat meestal in Afrika wordt gebruikt, kost slecht 25 eurocent per dosis, maar beschermt enkel tegen de varianten A en C, die traditioneel het continent teisteren.

David Heymann, hoofd van de afdeling besmettelijke ziekten van de WHO, zei dat de gezondheidsorganisatie hoopt op een overeenkomst met de producenten om een goedkopere versie voor meerdere varianten te verkrijgen, met een kostprijs van ongeveer 1 euro. Dit zou kunnen door het vaccin voor de Y-variant weg te laten, aangezien deze geen gevaar vormt voor Afrika. De twee belangrijkste producenten zijn Glaxo SmithKline en Aventis Pasteur.

Saudi-Arabië staat erop dat iedereen die de volgende pelgrimstocht naar Mekka onderneemt, gevaccineerd is.

Heymann zei voorts dat de WHO het geld op voorhand nodig heeft om de risicolanden de gelegenheid te geven voorraden van vaccins aan te kopen en niet te wachten tot de epidemie uitbreekt. De oproep zal morgen besproken worden op een bijeenkomst van regeringen die steun verlenen.