En dan gaat de bel.Op de stoep staat een dame (het is bijna altijd een dame, vaak een bekende uit de buurt) die met een uitnodigend gebaar een collectebus onder je neus houdt. Of je een bijdrage wilt geven voor…

Natuurlijk. Wie doet er moeilijk over een eurootje voor een goed doel?

Ik.

Niet omdat de doelen niet goed genoeg zouden zijn, al aarzel ik bij een reddingsoperatie voor zeehondjes die hun zachte vacht dreigen kwijt te raken. Het probleem zit ’m in het feit dat die vriendelijke dame mij geen keus laat. Alleen met schaamrood op de kaken en in ruil voor een knagend schuldgevoel kan ik weigeren een donatie te doen. Uitvluchten zoals „Ik heb geen klein geld in huis” of „Ik maak wel iets over” -hoe waar ze ook kunnen zijn- maken de zaak alleen maar erger. Die kennen we, zie je hen denken.

Collectanten komen niet vrijblijvend aan de deur. Dat blijkt wel uit hun verhalen op verjaardagsfeestjes. Dan wordt breed uitgemeten hoe ondankbaar het leuren langs de deur is. „Ze hebben een dikke Mercedes, maar voor een goed doel hebben ze geen cent over.” (O ja? Hoe weet je dat?) Of: „Ze verdienen allebei goed, maar als je aan de deur komt, doen ze niet open.” De boodschap is helder: met goed fatsoen kun je een collectant niet afschepen.

Dat maakt hen zo irritant. Mag ik misschien zélf bepalen aan welke goede doelen ik geef? Mag ik ook eens nee zeggen zonder er ’s nachts wakker van te liggen?

’t Is trouwens maar de vraag of collecteren wel zo interessant is voor liefdadige instanties. Wie aan de deur geeft, is waarschijnlijk minder gauw bereid om ook de acceptgirokaart van diezelfde organisatie in te vullen - en je stopt nu eenmaal minder in de collectebus dan het bedrag dat je op een acceptgirootje invult.

En als collecteren wél lucratief is, dan is er sprake van concurrentievervalsing. Andere goededoelenorganisaties zullen zich verplicht voelen óók mee te doen aan deze onsympathieke manier van geld werven. Het gevecht om de harde euro’s wordt hard gevoerd.

Daarbij is het, fiscaal gezien, veel aantrekkelijker om via de bank te geven. De overheid betaalt immers mee aan mijn giften. En daar kunnen de goede doelen weer mooi van profiteren.

Alle reden dus om de collectant een duidelijk halt toe te roepen.

Maar daarmee is niet alles gezegd. Want de goede doelen kunnen niet zonder gulle gevers. Daarvoor is de welvaart te ongelijk verdeeld over de aardbol en zijn we in Nederland te goed bedeeld.

Paulus roept de Korinthiërs ertoe op „blijmoedig” te geven. En dat is erg lastig wanneer giften de sluitpost op de begroting vormen. Dan komt elke acceptgirokaart en elke collectant altíjd ongelegen.

Laten we het ons zelf daarom gemakkelijk maken. Als we elke maand een vast bedrag -de Bijbelse tiende is een mooie richtlijn- op een aparte rekening zetten, wordt geven een stuk plezieriger. Voor je gevoel ben je dat opzijgezette geld immers toch al kwijt. En aan dat (iets) lagere salaris wen je ook snel. Als de energieleverancier de prijzen verhoogt, is dat even slikken, maar na twee maanden ben je daar alweer op ingesteld. Kortom, neem de giften op in de maandlasten en word een „blijmoedige gever.” Als iedereen daaraan meedoet, kunnen we -tot ieders genoegen- de collectant afschaffen.

Tot die tijd toch maar een rolletje euro’s in het keukenlaatje achter de hand houden. Voor de collectant.